Auto zastępcze z polisy OC. Co trzeba wiedzieć?

Zwrot kosztów wynajmu auta zastępczego z ubezpieczenia OC to od lat budził spory między ubezpieczycielami a poszkodowanymi, mimo że z przepisów można wyinterpretować, że już sam fakt, iż nie możemy korzystać z naszego auta, jest szkodą, z powodu której należy się odszkodowanie (w tym przypadku zwrot kosztów wypożyczenia auta zastępczego) i nie ma znaczenia, do czego wykorzystujemy samochód.

Wątpliwości dotyczące zwrotu kosztów wynajmu samochodu zastępczego rozstrzygnął parę lat temu Sąd Najwyższy (sygn. akt III CZP 05/11), który podkreślił, że towarzystwo musi pokrywać celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego. Wydatki ekonomicznie uzasadnione to wydatki na najem auta zasadniczo o podobnej klasie do pojazdu uszkodzonego lub zniszczonego, poniesione w oparciu o stawki czynszu najmu, które obowiązują na danym rynku lokalnym i w czasie naprawy pojazdu mechanicznego lub do czasu nabycia nowego pojazdu. Nie oznacza to, że poszkodowany musi wyszukać najtańszą ofertę na rynku, może wynająć samochód za przeciętną cenę rynkową. Nie może też w razie uszkodzenia skody wynająć BMW na koszt ubezpieczyciela.

W sprawie samochodu zastępczego wypowiedziała się także Komisja Nadzoru Finansowego w Wytycznych dotyczących likwidowania szkód, które obowiązują od końca marca tego roku. Jedna z wytycznych stanowi, że odpowiedzialność towarzystwa ubezpieczeniowego za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na wynajem pojazdu zastępczego.

Właściciel auta uszkodzonego w wypadku ma prawo do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego z polisy OC sprawcy także wtedy, gdy może jeździć z domu do pracy tramwajem. Jak zauważył Sąd Najwyższy w przytoczonej powyżej uchwale, w dzisiejszych realiach samochód w sposób bardziej wszechstronny i funkcjonalny zaspokaja potrzeby właściciela uszkodzonego lub zniszczonego pojazdu niż środki transportu zbiorowego. Korzystanie z samochodu stało się obecnie standardem cywilizacyjnym i taka jego funkcja będzie się umacniać. Oznacza to, że nie można uzależniać refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego od wykazania przez poszkodowanego, że nie mógł on skorzystać ze środków komunikacji publicznej.

Nie oznacza to jednak, że w każdej sytuacji z automatu poszkodowanemu należy się auto zastępcze. W takich sprawach nie ma automatyzmu i każda sprawa musi być oceniania indywidualnie, a są przypadki, gdy wypożyczanie samochodu zastępczego jest nieuzasadnione, np. nie ma takiej potrzeby, gdy samochód wykorzystywany jest do przejazdów raz w tygodniu i tańsze od wynajmu pojazdu zastępczego byłoby korzystanie z taksówki albo wtedy, gdy właściciel uszkodzonego pojazdu na co dzień porusza się innym samochodem.

Problemy pojawiają się też przy określeniu czasu, za który należy się samochód. Odszkodowanie nie może przysługiwać tylko za czas technologicznej naprawy auta, ale też czas badań technicznych czy sprowadzenia części zamiennych z zagranicy, gdyż przez ten faktycznie kierowca jest pozbawiony możliwości korzystania ze swojego samochodu.