Bezpłatne szczepienia nastolatków przeciw wirusowi HPV. W Słupsku już szczepią

Z początkiem czerwca ruszył program bezpłatnych szczepień przeciw HPV w całej Polsce.

- Powszechny program szczepień przeciw HPV realizuje założenia i cele Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020-2030. Uzupełnia bezpłatny program szczepień ochronnych dla dzieci i młodzieży o szczepienie, które chroni przed chorobami wywołanymi przez HPV – mówi Monika Kierat, rzecznik prasowa Pomorskiego Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia w Gdańsku.

W województwie pomorskim dystrybucja szczepionek już trwa.

- Już 182 punkty szczepień zamówiły w sumie prawie cztery tysiące szczepionek. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gdańsku otrzymała już z Centralnej Bazy Rezerw po 3,5 tysiąca szczepionek Gardasil 9 i Cervarix. W kolejnym etapie szczepionki zostały rozdystrybuowane do powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych na obszarze całego województwa. Stamtąd odbierają je podmioty lecznicze, które wykonują lub będą wykonywać szczepienia – mówi Monika Kierat.
 
Program skierowany jest do dziewcząt i chłopców w wieku 12 i 13 lat. W roku 2023 ze szczepień mogą skorzystać dzieci urodzone w 2010 i 2011 r. Szczepienia podawane są w dwóch dawkach. Odstęp między tymi dawkami wynosi od 6 do 12 miesięcy.

Niektóre przychodnie są już gotowe do szczepienia, inne czekają na preparat.
- My byliśmy w rejestrze jako pierwsi w mieście. Jesteśmy gotowi na szczepienie dzieci. Najpierw jednak rodzice sami muszą umówić dziecko do lekarza pediatry, który je zbada i wystawi skierowanie na szczepienie – wyjaśnia Violetta Karwalska, dyrektor Samodzielnego Publicznego Miejskiego Zakładu Opieki Zdrowotnej, któremu podlega pięć miejskich przychodni.

Aby zapisać dziecko na szczepienie przeciw HPV wystarczy umówić wizytę  w przychodni Podstawowej Opieki Zdrowotnej (lista punktów szczepień dostępna jest stronie Ministerstwa Zdowia: https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/szczepienie-ktore-chroni-przed-rakiem#mapaHPV),         przez infolinię 989 (7 dni w tygodniu w godz. 7-20) lub przez Internetowe Konto Pacjenta (IKP).

Od wtorku, 13 czerwca, zaszczepić można dziecko w przychodni POZ Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Słupsku.

- Szczepienia będą wykonywane we wtorki i czwartki. Poprzedzone jest konsultacją lekarską. Zapisać można się w przychodni Podstawowej Opieki Zdrowotnej, tel. 59 84 60 787 w godz. 8-15 - mówi Marcin Prusak, rzecznik prasowy słupskiego szpitala.

Warto się zaszczepić
 
Szczepienia przeciw wirusowi HPV zapobiegają przede wszystkim rakowi szyjki macicy oraz innym nowotworom, takim jak rak odbytu, sromu czy pochwy, które może powodować wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). W krajach, które wprowadziły szczepienia przeciw HPV, liczba zakażeń spadła nawet do 90 procent. Szczepiąc się, kobieta zmniejsza o 70 procent ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy. Jest to bardzo ważny krok w prewencji nowotworów.
Specjaliści są przekonani, że warto.
- Szczepionka to to wysoka skuteczność, sprawdzona profilaktyka oraz wysokie bezpieczeństwo podawania szczepionki – mówi dr Roman Łabędź, ordynator oddziału ginekologiczno-położniczego w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Słupsku.

Trzeba zrobić wszystko, aby nie dopuścić do rozwoju raka szyjki macicy, jak najwcześniej rozpoznać stan przednowotworowy i nie czekać aż rozwinie się duży stan zaawansowania choroby. Dr Marek Piliszczuk, specjalista ginekolog-położnik ze Słupska, mówi zdecydowanie.
- Szczepić, warto szczepić, bo warto się uodpornić przeciwko wirusowi HPV, który może powodować raka szyjki macicy. Szczególnie zachęcam dziewczynki. Chłopcy są często nosicielami, ale są mniej narażeni na zachorowanie np. na raka prącia. Jednak, jeśli jest taka możliwość, to również jestem za – mówi dr Marek Piliszczuk, ginekolog-położnik, kierownik miejskiej przychodni w Słupsku.
Wirus jest bardzo niebezpieczny.
- Przede wszystkim może spowodować raka szyjki macicy, ale jest odpowiedzialny również za zmiany skórne, typu kłykciny kończyste zarówno u chłopców i dziewczynki. Jednak szczepić się należy głównie po to, aby uchronić się przed nowotworem – mówi dr Piliszczuk.

Rak szyjki macicy stanowi w Polsce od wielu lat poważny problem epidemiologiczny. Choć liczba zachorowań stopniowo obniża się, to pozostaje wciąż na zbyt wysokim poziomie. Każdego roku rozpoznaje się około trzech tysięcy nowych przypadków choroby – większość to raki w wysokim stopniu zaawansowania.
- Jest to drugi pod względem zgonów nowotwór narządu rodnego, a jest w pierwszej dziesiątce, jeśli chodzi o nowotwory u kobiet w ogóle - mówi Piliszczuk. - Śmiertelność jest wysoka, ponieważ kobiety często nie chodzą na regularne badania ginekologiczne. U pań, które chodzą, stadium - które do tego raka prowadzi - można wykryć o wiele szybciej – mówi i wyjaśnia. - Rak szyjki macicy jest jedynym nowotworem wśród raków, który ma formę przejściową, czyli taką, która jeszcze nie jest nowotworem, ale może się nim stać. Od komórki prawidłowej, poprzez komórkę nieprawidłową, do komórki nowotworowej. Profilaktyka polega na tym, aby wychwycić pacjentki, które mają te nieprawidłowe, ale jeszcze nie nowotworowe komórki na szyjki macicy. Wtedy stuprocentowo możemy uchronić kobietę przed następstwami, jakimi są nowotwory szyjki macicy.

Temu służą badania cytologiczne w gabinetach ginekologicznych.
- Badania cytologiczne polegają na tym, aby wychwycić te stadia przednowotworowe. Można je leczyć po prostu miejscowym wycięciem zmian. W sytuacji, kiedy rozpoznamy nowotwór, leczenie jest wyłącznie operacyjne. Od komórki prawidłowej, do komórki nowotworowej jest to czas od 6 do 12 lat. Jeśli w tym czasie rozpoznamy to stadium, uchronimy kobietę przed rakiem. Za te komórki nieprawidłowe, ale jeszcze nie nowotworowe, odpowiedzialny jest wirus HPV. Dlatego szukamy stadiów pośrednich i wirusa HPV – tłumaczy ginekolog.
Czas pokazuje, że zachorowalność na raka szyjki macicy po szczepionce spada.
- Szczepi się dziewczynki między 9 a 15 rokiem życia (program obejmuje bezpłatne szczepienie 12- i 13 latek). One są szczepione dwiema dawkami – druga podawana jest po sześciu miesiącach. Starsze kobiety również szczepimy, ale wówczas podajemy trzy dawki – po sześciu i dwunastu miesiącach.

Szczepionka przeciwko HPV to wydatek około 200-300 złotych. Do tej pory wiele samorządów finansowało szczepienia głównie nastolatkom - tak było m.in. w Gdańsku i Słupsku. Teraz szczepienia finansowane będą z budżetu państwa. Szczepienie mężczyzn ma niewielkie znaczenie dla nich samych, ale również jest wskazane, ponieważ dzięki niemu przerywa się łańcuch przekazywania wirusa.

Rak szyjki macicy**
Główną przyczyną raka szyjki macicy jest utrzymująca się infekcja wirusem zwanym brodawczakiem ludzkim (HPV). Do zakażenia może dojść w czasie stosunku płciowego, jak również w przypadku bezpośredniego kontaktu ze skórą osoby zakażonej. Prezerwatywa przed nim nie chroni.
Szacuje się, że 50-80 proc. mężczyzn i kobiet zostanie zakażonych HPV przynajmniej raz w życiu. U kobiet w większość infekcja szyjki macicy goi się spontanicznie. Ale w 10 proc. przypadków wirus zostaje i powoduje zmiany przedrakowe lub nowotworowe.
Zakażenia HPV mogą prowadzić również do raka odbytu, przestrzeni ustno-gardłowej, pochwy, sromu oraz prącia.
Głównymi czynnikami wpływającymi na pojawienie się raka szyjki macicy są:

• • przewlekłe zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV 16 i 18 lub innymi typami onkogennymi
• • wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego
• • duża liczba partnerów seksualnych lub partner niedochowujący wierności
• • duża liczba porodów
• • wiek (zachorowalność zwiększa się wraz z wiekiem)
• • wieloletnie palenie papierosów.