Czerniak to nie wyrok. Wykryty wcześnie prawie w stu procentach kończy się wyleczeniem – mówi onkolog. Jak chronić się przed rakiem skóry?

Czerniak zbiera coraz większe żniwo, zwłaszcza u osób o jasnej karnacji. To wyjątkowo złośliwy nowotwór wywodzący się z komórek pigmentowych skóry (melanocytów), które produkują barwnik chroniący ją przed promieniowaniem ultrafioletowym, czyli melaninę.

Czytaj także: Masz krem przeciwsłoneczny z zeszłego roku? Lepiej go wyrzuć i nie ryzykuj. Zwróć uwagę na ten szczegół na opakowaniu

W Polsce na nowotwór skóry zapada co roku ok. 50 tys. osób, przy czym wykrywa się ok. 4 tys. nowych przypadków czerniaka. Niestety, z powodu braku świadomości profilaktyki, prawie połowa z nich diagnozuje się w późnym stadium, gdy nowotwór jest zaawansowany lub rozsiany, co obniża skuteczność terapii onkologicznej. Dlatego w naszym kraju umieralność na czerniaka jest o 20 proc. wyższa niż w Europie.

Tymczasem czerniak to nie wyrok – przekonują eksperci. Z okazji Europejskiego Dnia Walki z Czerniakiem, który jest obchodzony 12 maja, przypominają o konieczności zapobiegania chorobie i skutecznych terapiach, które są dostępne dla pacjentów.

– Czerniak to nowotwór, który najłatwiej wykryć, bo znajduje się na skórze – podkreśla onkolog prof. Piotr Rutkowski, Kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków Narodowego Centrum Onkologii w Warszawie. – Wcześnie wykryty czerniak to jest praktycznie 100 procent wyleczeń.

W prewencji czerniaka kluczowa jest profilaktyka i regularna obserwacja skóry, co zwiększa szanse na szybką diagnozę i rozpoczęcie terapii. Szczególną uwagę na ew. zmiany, które pojawiają się lub wyglądają inaczej niż dotychczas, powinny zwrócić osoby, które:

• słabo tolerują słońce,
• opalają się z trudem,
• mają jasną karnacji,
• mają naturalnie jasny kolor włosów, czyli blond albo rudy,
• są posiadaczami niebieskich oczu,
• mają liczne piegi na skórze,
• mają dużą liczbę znamion barwnikowych,
• mają znamiona w miejscach drażnienia,
• mają historię oparzeń słonecznych, zwłaszcza w dzieciństwie,
• mają w rodzinie przypadki czerniaka lub innych nowotworów skóry.

– Zwracajmy też uwagę na nowe zmiany na skórze lub te, które uległy zmianie – wskazuje prof. Rutkowski. – Z tym należy zwrócić się do lekarza, pokazać dermatologowi, czy chirurgowi onkologowi – mówi prof. Rutkowski.

Do specjalisty należy udać się zwłaszcza wtedy, gdy zauważymy zmianę, którą cechuje: asymetria, nierówne brzegi, różny kolor i powiększający się rozmiar.

Zachorowaniu na czerniaka może zapobiec, jeśli zadbamy nie tylko o obserwację swojego ciała, ale też o odpowiednią ochronę skóry przed promieniowaniem słonecznym, w tym używanie kremów z filtrem UV o wysokim faktorze SPF.

Czytaj też: Jakie objawy daje czerniak? Kiedy je zobaczysz, nie zwlekaj z wizytą u specjalisty! Raka skóry jest bardzo trudno rozpoznać samodzielnie

– W USA szacuje się, że do 2040 r. czerniak będzie drugim najczęstszym głównym nowotworem złośliwym występującym w populacji amerykańskiej. Niestety, podążamy tym samym tropem. Wynika to z tego, że cały czas narażamy się na promieniowanie ultrafioletowe – mówi profesor. – Nie możemy żyć bez promieniowania ultrafioletowego, ale nie oznacza to, że musimy nadmiernie wystawiać na nie swoją skórę.

(PAP)

Anna Nartowska, Monika Rutke
Rozmawiała: Monika Rutke (PAP)
an/ mru/ joz/ arz