Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Historia. Zagłada Lęborka i Bytowa przyszła z morza

Sylwia Lis
Zamek praktycznie do XX wieku nie podniósł się do dawnej świetności, gdyż jeszcze na początku XX wieku baszty zamku nie miały daszków. Fot. Archiwum
Zamek praktycznie do XX wieku nie podniósł się do dawnej świetności, gdyż jeszcze na początku XX wieku baszty zamku nie miały daszków. Fot. Archiwum Fot. Archiuwm
Największych zniszczeń w dziejach Lęborka i Bytowa nie dokonali Rosjanie po zajęciu miasta w 1945 roku, lecz 300 lat wcześniej sąsiedzi z północy – Szwedzi, którzy spalili doszczętnie oba miasta. Straty spowodowane przez Szwedów w Polsce porównywalne są do strat poniesionych w wyniku II wojny światowej.

Największych zniszczeń w dziejach Lęborka i Bytowa nie dokonali Rosjanie po zajęciu miasta w 1945 roku, lecz 300 lat wcześniej sąsiedzi z północy – Szwedzi, którzy spalili doszczętnie oba miasta. Straty spowodowane przez Szwedów w Polsce porównywalne są do strat poniesionych w wyniku II wojny światowej.

Druga połowa XVII wieku była dla ziemi lęborskiej i bytowskiej obfitowała w tragiczne wydarzenia i to za sprawą naszych północnych sąsiadów. Szwedzi narzekali na brak urodzajnych ziem i generalnie był to biedny kraj. Alternatywą dla trwania państwa było podporządkowywanie sobie nowych terytoriów. A szczególnie Rzeczpospolita była łakomym kąskiem. Państwo było osłabione wojną z Rosją. Szwecja miała zaś dużo dobrego wojska, które „stało bezczynnie”, co więcej kasa króla świeciła pustkami i nie było z czego płacić armii żołdu. Żołnierzom dawano duże pole do popisu, mogli kraść, rabować i wywozić wszystko, co może się przydać za morzem. Armia również musiała zrabować tyle, aby samemu się wyżywić. Żołnierze mieli więc zajęcie, a kasa państwa dochód.

Olbrzymie straty

Mimo że wojna zaczęła się w lipcu, starostwa bytowskie oraz lęborskie zostały zajęte przez wojska szwedzkie dopiero w listopadzie 1655 roku. Na czele oddziałów stał szwedzki generał Gustaf Horn (11 lat wcześniej dowodził wojskami szwedzki w wojnie z Danią). Już od początku okupacji Szwedzi okradli Lębork i Bytów z trzody chlewnej, bydła i koni. Oba miasta pozostawały pod ich okupacją do 1657 roku, kiedy to wojska Karola Gustawa wycofały się na zachód. W wyniku okupacji zostały one spalone i zniszczone prawie zupełnie. Zaś populacja spadła o połowę. Ludzie umierali zarówno z głodu, jak i z chorób zakaźnych przywleczonych przez żołnierzy.

Oba miasta zostały spalone w 1656 roku i przez kilkaset lat nie mogły dojść do swej dawnej świetności. Najbardziej spektakularnym szwedzkim wyczynem było wysadzenie Baszty Prochowej w bytowskim zamku. Zniszczyli też najstarszy gotycki dom zakonny oraz spalili pozostałą część zamku (wcześniej wywożąc wszystko, co miało jakąkolwiek wartość materialną). Zamek praktycznie do XX wieku nie podniósł się do dawnej świetności, gdyż jeszcze na początku XX wieku baszty zamku nie miały daszków, co widoczne jest na wielu zachowanych bytowskich pocztówkach.

Szwedzki generał

Gustaf Horn (ur. 22 października 1592 w Örbyhus, zm. 10 maja 1657 w Skarze) hrabia, szwedzki wódz i polityk. Urodził się w fińskiej rodzinie szlacheckiej Hornów z Kankas. W 1625 r. został członkiem Rady Królewskiej, w 1628 feldmarszałkiem, a w 1652 r. gubernatorem Inflant. Podczas wojny trzydziestoletniej jako członek sztabu armii szwedzkiej brał udział w bitwie pod Breitenfeld w 1631r.

Pod Breitenfeld Horn zapobiegł oskrzydleniu armii szwedzkiej przez wojska hrabiego Tilly'ego. 6 września 1634 wspólnie z Bernardem Weimarskim dowodził w przegranej bitwie pod Nördlingen. W 1651 r. królowa Krystyna nadała mu tytuł hrabiego Pori. Poślubił Krystynę Oxenstiernę (1609-1631), córkę kanclerza Axela Oxenstierny. W 1628 r. urodziła się im córka, hrabina Agneta Horn (1629-1672), jego dziedziczka, wydana za barona Larsa Cruusa Gudhema. W 1643 r. ożenił się ponownie, poślubiając Sigrid Bielke (ur. w 1620 roku), z którą miał dwie córki: Ewę Gustafsdotter i Hedvigę Lovisę.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Historia. Zagłada Lęborka i Bytowa przyszła z morza - Głos Koszaliński

Wróć na gp24.pl Głos Pomorza