MKTG SR - pasek na kartach artykułów

Innowacja pedagogiczna na przykładzie. Wszystko, co trzeba wiedzieć

Katarzyna Mazur
Wideo
emisja bez ograniczeń wiekowych
Innowacja pedagogiczna to proces wprowadzania nowatorskich rozwiązań w edukacji, które mają na celu podniesienie jakości nauczania oraz lepsze dostosowanie do potrzeb uczniów i wymagań współczesnego świata. Może obejmować zmiany w metodach nauczania, organizacji pracy szkoły czy programach nauczania. istotne jest, aby była zgodna z przepisami prawnymi i miała jasno określone cele oraz sposoby ewaluacji. Przed wdrożeniem innowacji należy przejść procedurę jej zatwierdzenia, zapewniając tym samym jej formalne uznanie. Jak to zrobić? Omawiamy na przykładzie.

Czytając ten artykuł:

  • Poznasz definicję innowacji pedagogicznej oraz przykłady nowoczesnych metod i technologii w edukacji.
  • Zrozumiesz, że innowacje mogą być zarówno unikalnymi pomysłami, jak i adaptacjami istniejących metod.
  • Odkryjesz różne rodzaje innowacji.
  • Dowiesz się, jakie kroki potrzebne są do wdrożenia innowacji w szkole, od diagnozy potrzeb po ewaluację.

Spis treści

Co to jest innowacja pedagogiczna?

Innowacja pedagogiczna to podejście do procesu nauczania, które wprowadza nowe metody, techniki i narzędzia mające na celu poprawę jakości edukacji poprzez dostosowanie procesu edukacyjnego do potrzeb uczniów i zmieniających się realiów społeczno-gospodarczych.

planowanie innowacji pedagogicznej - zdjęcie poglądowe
Nawet znane i sprawdzone metody mogą być innowacją, jeśli zaadaptowane są na potrzeby uczniów freepik.com

Innowacje mogą obejmować zarówno zmiany w metodach dydaktycznych, jak i w organizacji pracy szkoły, wykorzystanie nowoczesnych technologii czy wdrażanie nowych programów nauczania.

Czy innowacja musi być autorskim pomysłem?

Innowacje mogą mieć charakter autorski i polegać na stosowaniu unikalnych rozwiązań, jednak nie każda innowacja musi być całkowicie nowa i dotąd nieznana. Innowacje mogą również polegać na adaptacji i wdrożeniu sprawdzonych metod i narzędzi w nowy sposób lub w nowym kontekście.

Na przykład, metoda flipped classroom (odwrócona lekcja) jest znana i stosowana na całym świecie, ale jej wdrożenie w konkretnej szkole może być innowacją, jeśli jest dostosowana do specyficznych potrzeb uczniów tej szkoły (lub po prostu jest wprowadza po raz pierwszy).

Czytaj także: Top 7 rad od Marii Montessori o wychowaniu

Jakie są rodzaje innowacji pedagogicznych?

Ze względu na charakter wprowadzanej zmiany, można wyróżnić następujące typy innowacji pedagogicznych:

  • Innowacje metodyczne: to zmiany w sposobach nauczania i uczenia się. Mogą polegać na wprowadzeniu nowych metod dydaktycznych, zmiany systemu monitorowania postępów czy organizacji pracy.
  • Innowacje technologiczne: obejmują włączenie w proces edukacyjny nowych technologii, np. platform e-learningowych, aplikacji, symulacji czy narzędzi.
  • Innowacje w treściach edukacyjnych: dotyczą wykorzystania lub stworzenia nowych materiałów dydaktycznych, podręczników czy programów nauczania.

Typy innowacji ze względu na skalę ich wdrażania:

  • Mikroinnowacje: są to niewielkie zmiany lub ulepszenia stosowane w trakcie konkretnych lekcji.
  • Mezoinnowacje: są to zmiany w organizacji szkoły, programie nauczania lub konkretnej dziedzinie edukacji.
  • Makroinnowacje: znaczące zmiany w całym systemie edukacji lub polityce oświatowej.

Ze względu na cel innowacje dzielimy na te, które dążą do poprawy jakości nauczania i efektywności procesu edukacyjnego (doskonalenie nauczania) i te, które mają na celu doskonalenie procesów zarządzania placówkami i zasobami.

Jak wprowadzić innowację pedagogiczną?

Proces wdrażania innowacji pedagogicznych obejmuje kilka strategicznych kroków. Są to:

  1. Diagnoza potrzeb edukacyjnych
    Nauczyciel identyfikuje obszary, które wymagają poprawy lub mogą być udoskonalone za pomocą nowych metod.

  2. Opracowanie planu innowacyjnego

    Tworzenie szczegółowego planu działań, który określa:

    • cele,
    • metody,
    • planowane rezultaty,
    • zasoby niezbędne do realizacji innowacji.
  3. Przygotowanie zasobów
    Obejmuje gromadzenie niezbędnych materiałów dydaktycznych, ale też szkolenia dla nauczycieli i uczniów.

  4. Wdrażanie i monitorowanie
    Etap ten obejmuje zgłoszenie i akceptację planu np. przez radę pedagogiczną; realizację oraz bieżące monitorowanie postępów i wprowadzanie ewentualnych korekt.

  5. Ewaluacja
    Ocena skuteczności wdrożonej innowacji i jej wpływu na proces edukacyjny.

Jak wygląda dokumentowanie innowacji?

Nie ma standaryzowanego modelu dokumentowania wprowadzonej innowacji, zaleca się jednak, aby dokumenty obejmowały:

  • opis innowacji: szczegółowy opis wprowadzanych zmian, ich celów, metod i przewidywanych efektów;
  • zgodę: formalne wyrażenie zgody na prowadzenie innowacji;
  • uchwały rady pedagogicznej: dokumenty zatwierdzające wprowadzenie innowacji przez radę pedagogiczną;
  • ewaluację: obejmującą metody dokonywanej oceny (np. ankiety, wywiady, testy), podsumowanie i wnioski.

Czym się różni innowacja od projektu?

Innowacja pedagogiczna to ogólne pojęcie obejmujące wszelkie zmiany w procesie edukacyjnym, które mają na celu poprawę jakości nauczania. Z kolei projekt pedagogiczny to konkretne przedsięwzięcie edukacyjne, pozwalające na praktyczne zastosowanie wiedzy w praktyce, ukierunkowane na rozwiązanie konkretnego problemu edukacyjnego lub rozwój określonych kompetencji u uczniów. Projekt edukacyjny może być jednocześnie innowacją edukacyjną.

Jak wygląda przykładowa innowacja pedagogiczna? „Płynna klasa” – studium przypadku

  • Kontekst i diagnoza potrzeb

W jednej z miejskich szkół podstawowych nauczyciele zauważyli, że uczniowie mają trudności z koncentracją i zaangażowaniem na tradycyjnych lekcjach, szczególnie w godzinach popołudniowych. Problem ten dotyczył przede wszystkim klas IV-VI, gdzie uczniowie często byli zmęczeni po kilku godzinach siedzenia w ławkach. Zespół nauczycieli zdecydował się wdrożyć innowację pedagogiczną, która nie wymagałaby dużych nakładów finansowych, ale mogłaby poprawić zaangażowanie uczniów i ich wyniki w nauce.

  • Opracowanie planu innowacyjnego

Nauczyciele opracowali plan wprowadzenia metody "płynnej klasy", która pozwala na elastyczne zarządzanie przestrzenią i czasem lekcji. Plan obejmował następujące kroki:

  1. Reorganizacja przestrzeni klasy: przestawienie mebli w taki sposób, aby umożliwić swobodniejsze poruszanie się po klasie i tworzenie różnych stref nauki (np. strefa pracy indywidualnej, grupowej, relaksacyjnej).
  2. Rotacyjne stanowiska pracy: wprowadzenie rotacji uczniów między różnymi stacjami, które oferują różne aktywności edukacyjne, takie jak czytanie, praca z komputerem, zajęcia praktyczne czy dyskusje w małych grupach.
  3. Ruch i aktywność fizyczna: włączenie krótkich przerw na ćwiczenia fizyczne i aktywności ruchowe w trakcie lekcji, co pomaga uczniom zresetować umysł i zwiększyć koncentrację.
  4. Elastyczny harmonogram: dostosowanie długości poszczególnych segmentów lekcji w zależności od aktywności i potrzeb uczniów, zamiast trzymania się sztywnego planu.
  • Wdrażanie i monitorowanie

Wdrażanie innowacji rozpoczęło się od przygotowania klasy do nowego układu. Nauczyciele wraz z uczniami przestawili meble i stworzyli różne strefy. Podczas lekcji nauczyciele stosowali rotacyjne stanowiska pracy, gdzie uczniowie spędzali określony czas na różnych aktywnościach. Na przykład, jedna stacja mogła być przeznaczona na pracę indywidualną z podręcznikami, inna na dyskusję w grupach, a jeszcze inna na zadania praktyczne związane z tematem lekcji.

Każda lekcja była przerywana krótkimi, 2- lub 3-minutowymi przerwami na ćwiczenia fizyczne, takie jak skakanie w miejscu czy proste ćwiczenia rozciągające. Harmonogram lekcji był elastyczny, co pozwalało nauczycielom na kontrolowanie czasu trwania poszczególnych aktywności w zależności od zaangażowania uczniów.

  • Ewaluacja i dostosowanie

Po kilku miesiącach stosowania metody „płynnej klasy” nauczyciele przeprowadzili ewaluację jej skuteczności. Zebrano opinie uczniów i nauczycieli, a także przeanalizowano wyniki testów i frekwencję na zajęciach. Wyniki wskazały na poprawę koncentracji uczniów, większe zaangażowanie w lekcje oraz poprawę wyników nauczania.

Nauczyciele zauważyli również, że uczniowie byli bardziej zmotywowani i chętniej uczestniczyli w zajęciach. Na podstawie zebranych danych wprowadzono drobne korekty, takie jak dodanie nowych stacji pracy czy wydłużenie czasu na niektóre aktywności.

  • Rezultaty i wnioski

Wprowadzenie metody przyniosło pozytywne rezultaty. Uczniowie byli bardziej zaangażowani, a ich wyniki w nauce poprawiły się. Metoda ta okazała się skutecznym sposobem na zwiększenie aktywności uczniów i urozmaicenie lekcji, co przekładało się na gruntowniejsze zrozumienie materiału i zwiększenie motywacji do nauki.

Źródła: Indira Lachowicz, Innowacje pedagogiczne. Poradnik dla nauczycieli

Powiedz nam, co o tym myślisz i zostaw komentarz.
Szanujemy każde zdanie i zachęcamy do dyskusji. Pamiętaj tylko, żeby nikogo nie obrażać!

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Strefę Edukacji codziennie.
Obserwuj StrefaEdukacji.pl!

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na gp24.pl Głos Pomorza