Jakie uprawnienia przysługują nam za pracę w nadgodzinach

Rząd planuje wydłużenie czasu pracy z 48 nawet do 65 godzin tygodniowo "z nadgodzinami". Te zmiany prawa pracy mogą wejść w życie w ciągu kilku miesięcy. Dziś przypominamy, jakie uprawnienia obecnie przysługują nam za pracę w nadgodzinach.

Zgodnie z planowanymi przez Ministerstwo Pracy zmianami przepisów na nowy aż 13-godzinny dzień roboczy musiałby się zgodzić sam pracownik i propozycja ta dotyczyłaby tylko osób zatrudnionych na czas nieokreślony. Jeśli odmówi, firma nie może go zwolnić z tego powodu. Dodatkowo pracodawcy mogliby stosować dłuższe, nawet roczne, okresy rozliczeniowe godzin nadliczbowych. Wtedy pracownik, który "zebrał ich" więcej, dostawałby jednorazowo więcej pieniędzy.

Takie są główne zmiany, szykowane w przepisach dotyczących nadgodzin. W tej chwili są one dyskutowane w Komisji Trójstronnej przez przedstawicieli rządu, pracodawców i związkowców. Ich wejście w życie będzie jednak zależeć również od Komisji Europejskiej, która planuje zmiany dyrektywy dotyczącej czasu pracy. Obecna dyrektywa dopuszcza 48-godzinny tydzień pracy, tak jak zresztą jest to w polskich przepisach. Ta decyzja ma być podjęta przez Komisję Europejską w ciągu trzech miesięcy.

150 GODZIN ROCZNIE

Zgodnie z obecnymi przepisami możemy przepracować 40, a razem z nadliczbowymi 48 godzin tygodniowo. Tych ostatnich nie powinno być jednak więcej niż 150 rocznie, chyba że układ zbiorowy, regulamin pracy albo w umowa o pracę stanowią inaczej.
- Kodeks pracy dopuszcza taką możliwość, jeśli uzasadniona jest ona choćby zmianowym trybem pracy. W przypadku pracowników zatrudnionych na niepełny etat również to umowa o pracę powinna określać, ile godzin dodatkowej pracy jest w ich przypadku traktowana jako nadgodziny - mówi Jerzy Weremczuk z Państwowej Inspekcji Pracy w Radomiu. - Z naszego doświadczenia wynika, że pracownicy, których szefowie płacą za nadgodziny, chętnie je biorą. Wtedy są w stanie więcej zarobić.

WOLNE ALBO PIENIĄDZE

Jako rekompensatę za nadliczbową pracę możemy otrzymać dodatkowy czas wolny. Jeśli wystąpimy o niego sami, wtedy za każdą nadgodzinę jest przyznawana godzina wolna. Jeśli jednak to szef uzna, że pracownik za dużo pracował i wysyła, aby ten odpoczął, to za każdą nadgodzinę musi mu dać 1,5 godziny wolnej od pracy.

Zdecydowanie częściej zdarza się jednak wypłacanie dodatkowych pieniędzy za pracę ponad normę. Kodeks pracy przewiduje, że za zatrudnienie w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości 100 procent wynagrodzenia za godziny nadliczbowe przypadające w nocy, w niedziele i święta, w dniu wolnym od pracy oraz 50 procent wynagrodzenia - na przykład za dłuższą pracę po południu.

- Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy powinni prowadzić ewidencję nadgodzin. Jest ona przydatna przy wyliczeniu dodatków za pracę w nadgodzinach. Niestety okazuje się ona niezbędna także wtedy, gdy pracownicy zgłaszają się do nas ze skargą dotyczącą nadgodzin - radzi nasz rozmówca.