Joanna Lemańska: Ciekawość świata jest niezbędna w fotografii

Zdjęcie zrobione w Paryżu.
(fot. Joanna Lemańska)

Pochodzisz ze Słupska, studiowałaś w Toruniu a aktualnie mieszkasz w Paryżu.

- W Toruniu studiowałam historię sztuki. Do Paryża wyjechałam po raz pierwszy w ramach wymiany uczelnianej, na czwartym roku studiów. To piękne miasto, więc wybór był dość oczywisty. Oprócz tego od 15. roku życia uczyłam się języka francuskiego, więc chciałam wypróbować swoje umiejętności w terenie. Po skończeniu studiów zdecydowałam się na wyjazd do Paryża na stałe i szukanie tam zajęcia związanego z moim wykształceniem. Znalazłam je w Bibliotece Polskiej. Rozpoczęłam tam także drugi kierunek studiów, médiation culturelle (takie zarządzanie kulturą, organizacja imprez etc.). W chwili obecnej poświęcam się fotografii i paru związanym z nią projektom, jak np. organizacji wystawy moich prac w galerii w Kioto, która odbędzie się na początku kwietnia tego roku.

Jak zaczęła się Twoja przygoda z fotografią?

- Moje fotograficzne początki sięgają mniej więcej 2008 r. Miałam wtedy aparat kompaktowy HP. Robiłam nim zdjęcia w Toruniu i wrzucałam je na nieistniejącą już stronę (slawos.skyhost), która bazowała na podstawowym schemacie dzielenia się zdjęciami i wzajemnego ich komentowania przez użytkowników. Będąc już we Francji, znajomi z Polski prosili mnie o wstawianie zdjęć z Paryża na Facebooka. Była to jedna z moich pierwszych motywacji do wyruszenia w miasto z aparatem w ręku. Prawdziwa przygoda zaczęła się w 2011 roku. Wtedy to mój chłopak stawiał pierwsze kroki na IG, a ja mu towarzyszyłam w trakcie spacerów, wyposażona w małego Nikona Coolpixa. Zdjęcia zamieszczałam na 500px.com, stronie która jest dzisiaj moim głównym polem działania.

Po Twoich zdjęciach widać, że lubisz zatrzymywać ulotne chwile. Czy wykonanie takich fotografii wymaga ciekawości do świata, kreatywności a może dużej wyobraźni?

- Myślę, że robienie udanych zdjęć wymaga tego wszystkiego po trochu, przy czym kreatywność i wyobraźnię można w sobie wypracować. Ciekawość świata jest niezbędna, bo fotografowanie wiąże się z dużą ilością spacerów, wyszukiwaniem nowych, ciekawych miejsc, a często także z nawiązywaniem kontaktu z ludźmi. Natomiast jeśli chodzi o zatrzymanie ulotnej chwili, sytuacji, która już się pewnie nie powtórzy, to najważniejsza jest chyba jednak umiejętność obserwacji i dobry refleks.

Co najbardziej lubisz fotografować? Na jakie detale zwracasz uwagę?

- Mam całą masę ulubionych tematów. Architektura, miasto, ulica, ludzie, przyroda, parki i ogrody, natura. Niestety te ostatnie mam zdecydowanie rzadziej okazję fotografować.. W moim otoczeniu szukam przede wszystkim, ciekawych wzorów i kolorów, perspektyw, odbić - w kałużach, witrynach, posadzkach, no i oczywiście ludzi. Ogromną frajdę sprawia mi robienie zdjęć znanym budynkom i miejscom, jak np. Wieża Eiffla, La Défense, Luwr. Staram się je odkryć na nowo, znaleźć jakieś miejsce z którego nie były jeszcze fotografowane. Podczas robienia zdjęć skupiam się przede wszystkim na kompozycji. To dla mnie podstawa. Kolory, światło, kontrast etc. można w razie czego skorygować w domu na komputerze lub właściwie od razu na telefonie przy użyciu jednej z aplikacji do obróbki zdjęć. Jednak jeśli kompozycja jest nieudana, nie będzie się już dało tego później naprawić.

Pokazując Twoje zdjęcia znajomym, wielu z nich nie mogło uwierzyć, że część została wykonana telefonem. Jakiego sprzętu używasz?

- Zdjęcia robię iPhonem 4s i Fujifilmem X10. Wbrew powszechnej opinii, iPhone (a zapewne także i inne smartphony) robi zdjęcia o przyzwoitej jakości. Wszelkie ewentualne braki, wynikające z braku możliwości wprowadzania własnych ustawień (nie można regulować czułości, szybkości migawki etc.), są do nadrobienia przy pomocy aplikacji, które czasem są w stanie zdziałać cuda. Gorsza jakość zdjęć wykonanych iPhonem wychodzi na jaw dopiero przy ich profesjonalnym wydruku (wielkość takich zdjęć w wersji drukowanej raczej nie powinna przekraczać 30 cm)

Jesteś laureatką konkursu Mobile Photo Awards 2013 i zwycięż­czynią w kategorii Architecture/Design. Jaka jest idea konkursu?

- Organizowane już po raz drugi Mobile Photo Awards 2013 jest w tej chwili największym międzynarodowym konkursem fotografii mobilnej. Ideą konkursu jest przybliżenie publiczności artystów zajmujących się tą stosunkowo nową gałęzią fotografii, a także twórców aplikacji oraz przede wszystkim piękna samych zdjęć wykonanych telefonami komórkowymi. Twórcy konkursu wyszli z założenia, że aby osiągnąć ten cel, niezbędne jest wyjście poza internetowe media społecznościowe, które przyczyniły się do narodzin mobilnej fotografii i przedstawienie prac wydrukowanych i oprawionych, w formie jaka jest powszechnie uznana przez świat fotografii tradycyjnej i cyfrowej. Zdaniem organizatorów zaprezentowanie prac w ten sposób, na ścianach galerii czy muzeów, stawia je na równi z innymi, uznanymi już formami wypowiedzi artystycznej, zmienia także sposób ich postrzegania przez publiczność. Celem jest także uświadomienie ludziom ze świata sztuki, że narzędzie którym wykonuje się zdjęcia jest mniej istotne niż efekt końcowy, czyli samo zdjęcie i że błędem jest umniejszanie wartości zdjęcia ze względu na to, jakim aparatem zostało wykonane. Poprzez organizowanie tego konkursu, a także szeregu wystaw i imprez fotograficznych które po nim nastąpią, organizatorzy pokazują, że fotografia mobilna jest prawdziwą fotografią, a także formą sztuki praktykowaną przez setki tysięcy osób, z których część tworzy niezwykłe rzeczy, które zasługują na więcej uwagi, niż tylko głosy oddane na Instagramie czy Flickrze.

Co było nagrodą i jakie zdjęcie wyróżniono?

- Jeśli chodzi o wygraną to jako zwycięzca jednej z kategorii otrzymam kilka nagród rzeczowych (olloclip, aplikacja Snapseed w wersji na komputer), przede wszystkim jednak, moje zwycięskie zdjęcie oraz pozostałe 4 zdjęcia mojego autorstwa, które otrzymały wyróżnienia (w kategoriach Architektura/Design, Ludzie/Portrety oraz Transport) będą włączone do wystawy, która będzie miała miejsce w dniach 22 - 28 luty w Soho Gallery for Digital Art W Nowym Jorku. W kolejnych miesiącach zdjęcia będą także wystawiane w Toronto, Londynie i Tokio. Tak więc swego rodzaju główną nagrodą jest tutaj seria wystaw na całym świecie. Moje zwycięskie zdjęcie nosi tytuł Circled i zostało zrobione w paryskim metrze.

Jakie zdjęcie Twojego autorstwa podoba Ci się najbardziej?

- Myślę, że gdybym miała wybrać jedno swoje ulubione zdjęcie to byłoby to zdjęcie pt. Bikers. Przedstawia odbijający się w kałuży most, Pont Neuf, w momencie kiedy przejeżdża pod nim grupa rowerzystów. Podoba mi się kompozycja tego zdjęcia oraz jego dobra jakość. Wydźwięk fotografii jest dla mnie bardzo pozytywny - zdjęcie jest czarno-białe i dosyć ciemne, rowerzyści kierujący się w stronę światła wnoszą element radości, lekkości ducha i może jakby nawet nadziei. To jedno ze zdjęć, z których jestem naprawdę dumna.

Fotografia to Twoja pasja, a może pomysł na życie?

- Na razie jest to zdecydowanie pasja. Pomysł na życie.. nie sądzę. Przynajmniej nie na obecnym etapie. Trudno byłoby mi wyobrazić sobie robienie zdjęć za pieniądze, na zawołanie. Myślę, że straciłoby to dla mnie dużo uroku i nie byłaby to już ta sama przyjemność. Inaczej to wygląda z wystawianiem i ewentualnie sprzedażą zdjęć, które już zrobiłam. Sprawia to przyjemność przynosi pewne zyski, póki co jednak wiążę swoją przyszłość z pracą w innej dziedzinie.