Kamienica była i znikła z gminnej ewidencji zabytków w Słupsku. Historycy nie mogą się z tym pogodzić

W planach miasta kamienica przy Lutosławskiego 33 w Słupsku ma trafić do rozbiórki. Koszt remontu dachu oraz elewacji kilka miesięcy temu w Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej wyliczono na 600 tys. zł. Stan kamienicy jest taki, że życiu ludzi nie zagraża, ale trzeba wydać te pieniądze. Uznano to za nieracjonalne, bo pomysłu na tę kamienicę w mieście brak. Zrobienie tam mieszkań pochłonęłoby dodatkowe setki tysięcy złotych. Postanowiono więc zawiadomić najemców i poprosić o wyprowadzkę. Większość z nich przeniosła się na drugą stronę ulicy do kamienicy należącej do słupskiej filharmonii. Sprawa planowanej rozbiórki stała się teraz głośna. Miłośnicy historii Słupska założyli Komitet Obrony Słupskich Zabytków i zapowiedzieli, że będą walczyć o zachowanie kamienicy mającej ciekawą historię.

Okazało się, że kamienica była wymieniona w miejskim programie opieki nad zabytkami na lata 2020-2023, ale już jej tam nie ma.

Ujawniła to Anna Rożek, radna PO, która napisała: "Wraz z radnym Paweł Szewczyk pragniemy odnieść się do informacji które pojawiają się w mediach, dotyczących wyburzenia budynku Lutosławskiego 33. W Programie Opieki nad Zabytkami Miasta Słupska na lata 2020-2023, budynek Lutosławskiego 33 znajduje się w wykazie obiektów wpisanych do Gminnej Ewidencji Zabytów i to radni przegłosowali na sesji rady miejskiej, ale okazało się, że został on usunięty Zarządzeniem Prezydenta Miasta nr 351/2022 z dnia 27 kwietnia, bez uzgodnienia ani powiadomienia radnych".

Zapytaliśmy o to w Urzędzie Miejskim w Słupsku. Oto odpowiedź Moniki Rapacewicz, rzeczniczki ratusza:

"Zgodnie z art. 22 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami "Wójt (burmistrz, prezydent miasta) prowadzi gminną ewidencję zabytków" i to od Prezydenta zależy, jakie zabytki nieruchome są w ewidencji wyznaczonej przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) w porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków.
Koncentrując się już na przedmiocie sprawy, kamienica Lutosławskiego 33 została wykreślona ze wspomnianej ewidencji za wiedzą i zgodą konserwatora zabytków – pomimo, że Gminna Ewidencja Zabytków i nieruchomości tam się znajdujące nie są pod opieką konserwatora, to ewentualne zmiany wymagają jego zgody. W przedmiotowej sprawie konserwator zabytków działał jak zwykle zgodnie z tym, czego wymagają od niego przepisy prawa.

W Gminnym Programie Ochrony Zabytków (Uchwała XXVI/425/20) o którym mówią radni ujęty jest wykaz zgodnie ze stanem na dzień 06.12.2019r- takie wtedy było Zarządzenie Nr 1090/PP/2019 Prezydenta Miasta Słupska z dnia 06 grudnia 2019 r. w sprawie przyjęcia Gminnej Ewidencji Zabytków Miasta Słupska. Gminny Program jest przyjmowany raz na 4 lata na podstawie stanu na konkretny dzień. W czasie tych 4 lat niektóre budynki usuwane są z Gminnej Ewidencji, inne są „zabierane” przez konserwatora, a jeszcze inne są dodawane– to jest żywa tkanka, żywy dokument, który stale się zmienia.

Kolejny program też będzie przyjmowany tak jak do tej pory – stan na konkretny dzień i potem mogą zachodzić w nim zmiany.

Podkreślamy - Konstruowanie i aktualizowanie Gminnej Ewidencji Zabytków w formie Zarządzenia Prezydenta Miasta Słupska nie wymaga porozumienia z Radą Miejską (tak dzieje się w całej Polsce) lecz wymaga tylko i wyłącznie, w myśl ustawy, porozumienia z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków. To są przepisy ustanowione przez polski parlament , do których mamy obowiązek się stosować.

Aktualizujemy GEZ cyklicznie w miarę potrzeb, z uwagi na to, iż pewne nieruchomości są przesuwane z ewidencji Gminnej do ewidencji Wojewódzkiej, dodaje się nowe obiekty do rejestru, a niektóre z obiektów ze względu na zły stan techniczny , utratę walorów architektonicznych w porozumieniu z WUOZ się skreśla."

Dla przykładu podajemy, jak to z innym kamienicami w Słupsku bywało. Budynek przy ul. Partyzantów 15 przeniesiony został do ewidencji wojewódzkiej z ewidencji gminnej/prezydenckiej, a kilka innych budynków zostało z niej usuniętych. Na ul. Żeromskiego z kolei mamy przykłady obiektów, które zostały dopisane do ewidencji gminnej.

Dodajmy, że kamienica przy Lutosławskiego 33 ma ciekawą historię, bo było tam: hospicjum, siedziba nazistów, kuchnia ludowa, biuro poselskie, a jej elewacja miała historycznie interesujący wygląd. Teraz ta kamienica nie jest objęta konserwatorską opieką i nie ma jej w gminnej ewidencji zabytków i jest w złym stanie technicznym.

- Jak tysiąc innych kamienic w obszarze rewitalizacji w Słupsku. Miasta nie stać by je wszystkie wyremontować. Choć robimy wszystko, by jak najwięcej kamienic odzyskało blask. Na kamienicę przy Lutosławskiego nie było pomysłu, bo tam nie mieszkali ludzie, a były tylko lokale użytkowe - podsumowuje Paweł Krzemień z UM Słupsk odpowiedzialny za rewitalizację miasta.

Historyk, profesor Akademii Pomorskiej w Słupsku Wojciech Skóra napisał o tej kamienicy: "Ta kamienica to dla mnie zagadka. Ochrania teatr i przyszłą filharmonię od blokowiska i ruchliwej ulicy. Teraz jest tam w miarę dobry klimat. Jest ważną pozostałością po dawnym Stolp. Może coś mi umknęło, więc jeśli ktoś wie, proszę o odpowiedź:

1. Dlaczego budynek z XIX wieku, z późniejszym epizodem śp. poseł Szczypińskiej – ma być wyburzony (jest tam tablica jej poświęcona).
2. Co ma stanąć zamiast niej? (czyli jaki jest pomysł, no i czyj).

To akurat wytłumaczyły władze miasta na naszych łamach. Stan techniczny nie jest tam na tyle zadawalający, by inwestować i naprawiać kamienicę. Remont byłby bardzo kosztowny.

- Tutaj, chcieliśmy uporządkować przestrzeń. I ostatnia rzecz, ten kawałek miasta nam pięknieje. Warto byłoby odsłonić ten teren, zazielenić go, tak by było to kolejne zielone miejsce w centrum miasta - powiedziała Marta Makuch, wiceprezydent Słupska.