Nasz koszyk. Na półkach drożyzna

Od początku ubiegłego roku zmieniły się stawki podatku od towarów i usług, czyli VAT. Podwyższenie podatku z 22 do 23 % i z 7 do 8 % wprowadzone zostało tymczasowo na 3 lata, tj. do 31 grudnia 2013 roku.

Wzrost stawek nie obejmuje podstawowych produktów żywnościowych (objętych do końca 2010 roku stawką 7 %), takich jak: chleb, nabiał, niektóre przetwory mięsne, produkty zbożowe (mąka, kasza, makaron) oraz soki.

Towary te opodatkowane będą nową stawką w wysokości 5%. To oznacza, że powinny potanieć. Niestety, żywność nieprzetworzona może podrożeć. Po roku zajrzeliśmy do sklepów, aby przekonać się, w jaki sposób zmiany podatku VAT przełożyły się na ceny towarów.

Tym razem wzięliśmy pod lupę ceny tych samych 21 produktów, które sprawdzaliśmy w styczniu 2011 roku w pięciu sklepach Koszalina i jednego w Białogardzie. Dokładnie porównaliśmy ceny. I co się okazuje?

Ceny żywności wzrosły i to znacznie. Podrożały wszystkie artykuły z naszej tabeli za wyjątkiem cytrusów i ziemniaków. Ziemniaki potaniały aż o 53,6 %, pomarańcze - o 16,4 %, a cytryny - o 2 %.

Nieznacznie zmieniła się też cena chleba, bo wzrosła zaledwie o 0,7 % i mleka o 1,3 %. Ceny pozostałych towarów poszybowały w górę, niektóre nawet ostro.

Przez ten rok aż o 52 % podrożała kawa, o ponad 28 % szynka gotowana, o ponad 23 % cukier i schab bez kości, o ponad 22 % ogórki. Więcej o ponad 16 % musimy płacić za olej, o prawie 12 % za majonez, o około 10 % za mąkę i masło i o ponad 8 % - za piwo. Większe od 3,1 do 3,6 % wydatki ponosimy na twaróg, wodę mineralną i kurczaki oraz o 2,8 % na pomidory.

Gdybyśmy chcieli kupić wszystkie produkty z naszej tabeli musielibyśmy wydać teraz 113,31 zł, czyli 13,32 zł więcej, co stanowi 13,3 %. To bardzo dużo.

Wzrost cen w poszczególnych sklepach jest naprawdę zatrważający. I tak np. w "Intermarche" w Białogardzie bochenek chleba kosztuje teraz o 10 groszy więcej niż równo rok temu, kilogram cukru o 70 groszy, litr oleju o 1,40 zł, kilo schabu o 2 zł, szynki gotowanej o 2,50 zł. O złotówkę potaniał kilogram ziemniaków, a o 2 zł pomidorów.

Jednak ekonomiści twierdzą, że żywność drożeje i drożeć będzie i to nie tylko ze względu na wzrost stawek podatku VAT. Bardzo podrożało paliwo, a wraz z nim i transport. No i do tego doszły potężne niepokoje na świecie, które mają spory wpływ na wzrost cen zbóż, paliw, a więc ogólnie mówiąc całej żywności.

Co gorsza w najbliższym czasie ceny żywności najprawdopodobniej jeszcze będą rosły. Co podrożeje? Ekonomiści twierdzą, że na pewno olej (bo mniejsze były zbiory rzepaku) i mięso o około 6 procent. Szczególnie w górę skoczą ceny wieprzowiny, której już teraz zaczyna brakować, a w tym roku może w ogóle dojść do załamania jej rynku.

O około 10 proc., a niektórzy straszą, że nawet o 30 proc., droższe będą jajka. Skok może być tak duży, ponieważ hodowcy kur muszą w tym roku dostosować swoje hodowle do norm unijnych i powymieniać klatki w kurnikach.

Potanieć mogą jedynie owoce i warzywa. Nie wiadomo, co będzie z cenami cukru. Jedynie ekonomiści twierdzą, że podrożeje o 4 proc., a inni że potanieje o 5 proc., bo jego produkcja będzie wyższa od spożycia.

Minister rolnictwa Marek Sawicki przewiduje, że ogólny wzrost cen żywności nie powinien przekroczyć 5 procent. Jeśli jego prognozy się sprawdzą, to nie będzie jeszcze tak źle.