"Nie Zawal! Wybierz Życie"

Choroby sercowo-naczyniowe związane z miażdżycą (choroba wieńcowa, choroba naczyniowo-mózgowa, choroba naczyń obwodowych) są główną przyczyną zgonów oraz jedną z głównych przyczyn zachorowań i inwalidztwa w rozwiniętych krajach świata. W Europie stanowią one 49% wszystkich zgonów. Rozpowszechnienie chorób sercowo-naczyniowych wzrasta w związku ze starzeniem się populacji i zwiększonym narażeniem na czynniki ryzyka, np. otyłość i cukrzycę. Polska nie odróżnia się w tym zakresie od innych krajów europejskich - według danych GUS w roku 2009 z powodu chorób układu krążenia zmarło w naszym kraju ponad 177 tys. osób. Oznacza to, że codziennie z powodów sercowo-naczyniowych umierają w Polsce średnio 484 osoby. Istotne miejsce pośród tych zgonów zajmują udary i zawały serca.

Każdego roku w Polsce odnotowujemy około 60 tys. udarów i 150 tys. ostrych zespołów wieńcowych. Skala problemu uświadamia ogromną rolę prewencji pierwotnej i wtórnej w redukcji śmiertelności z powodu chorób układu krążenia.Istotne znaczenie w profilaktyce chorób układu krążenia, odgrywają leki przeciwpłytkowe. Przyjmowanie np. kwasu acetylosalicylowego zmniejsza o 20-30 % ryzyko wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych, takich jak zawał serca czy udar niedokrwienny, redukując tym samym śmiertelność, dlatego też w niskich dawkach zalecany jest w leczeniu podtrzymującym pacjentów obciążonych wysokim ryzykiem tych zdarzeń. Korzyści, jakie wielu chorych odnosi z leczenia przeciwpłytkowego sprawiają, że jest ono stosowane coraz szerzej. U pacjentów po zawale leczenie dwoma lekami przeciwpłytkowymi jest bezwzględnie zalecane przez rok po zawale.

Po upływie roku następuje kontynuacja leczenia jednym lekiem przeciwpłytkowym - kwasem acetylosalicylowym. Kwas acetylosalicylowy może powodować powikłania ze strony przewodu pokarmowego. Z tego też powodu w sytuacji, kiedy pacjent podczas terapii odczuwa tego typu dolegliwości, powinien niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.
- Dolegliwości ze strony układu pokarmowego powodują, że pacjenci często nie stosują zalecanej terapii niską dawką ASA, a to znacząco zwiększa ryzyko, np. kolejnego zawału a nawet zgonu - mówi prof. dr hab. n. med. Mirosław Dłużniewski, Kierownik Katedry i Kliniki Kardiologii, Nadciśnienia Tętniczego i Chorób Wewnętrznych, II Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. - Dlatego też należy prowadzić kontrolę objawów ze strony układu pokarmowego, zaś pacjenci, którzy ze wskazań kardiologicznych muszą przyjmować kwas acetylosalicylowy powinni równocześnie otrzymywać leki, które działają ochronnie na przewód pokarmowy. Z drugiej jednak strony, musimy mieć świadomość tego, że ASA jest w większości przypadków tylko jednym z przyjmowanych leków. Włączenie kolejnego leku do terapii to często mniejsza szansa na przestrzeganie zaleceń przez chorego. Korzystnym rozwiązaniem w takiej sytuacji byłaby możliwość podawania jednego leku, łączącego właściwości terapeutyczne kwasu acetylosalicylowego oraz leku działającego ochronnie na układ pokarmowy.

Z tej perspektywa kluczowa wydaje się edukacja pacjentów kardiologicznych dotycząca stosowania się do zaleceń lekarskich oraz możliwości przeciwdziałania skutkom ubocznym terapii przeciwpłytkowej w perspektywie długoterminowej. Między innymi na te aspekty zwraca uwagę trwająca od października 2011r. ogólnopolska akcja edukacyjna "Nie Zawal! Wybierz Życie", nad którą patronat merytoryczny sprawuje Polskie Towarzystwo Kardiologiczne. Akcja ma na celu edukację pacjentów po przebytym zawale, aby podejmowali oni działania zmierzające do zmniejszenia ryzyka wystąpienia kolejnego incydentu sercowo-naczyniowego.

Edukacja tej grupy chorych jest szczególnie istotna, ponieważ odpowiednia współpraca pacjenta z lekarzem i zmiana dotychczasowego stylu życia umożliwiają realizację celów wtórnej prewencji choroby niedokrwiennej serca. Akcja podnosi również kwestię zwiększenia zaangażowania personelu medycznego i menadżerów służby zdrowia w leczeniu pacjentów po przebytym zawale. Eksperci wskazują na kilka istotnych obszarów, których dopracowanie przyniosłoby wyraźne efekty w postaci większej przeżywalności chorych.