Ostatnia taka przysięga w Słupsku. Tak było w 2008 roku [ZDJĘCIA]

Teraz już chyba mało kto o tym pamięta, choć zmiany w odbywaniu służby wojskowej zaszły stosunkowo niedawno temu. A ponieważ dziś, tj. 5 grudnia, ma miejsce przysięga ochotników, którzy wstąpili w szeregi żołnierzy 7 Pomorskiej Brygady Obrony Terytorialnej, przypominamy, jak to kiedyś ze służbą wojskową było.

Przez cały okres PRL-u, a w okresie jego upadku do 2008 r. mężczyźni, którzy ukończyli 18 rok życia podlegali obowiązkowi zasadniczej służby wojskowej (ZSW). Najpierw była to rejestracja, a kiedy obywatel ukończył 19 rok życia, musiał się stawić przed komisją wojskową, która przydzielała poborowemu kategorię odpowiednią do stanu zdrowia (w składzie komisji był lekarz). Od tego zależało, kiedy oraz do jakiej formacji wojskowej trafi poborowy, i czy w ogóle będzie musiał służyć w wojsku. Kategoria D zwalniała z tego obowiązku.

Obowiązek stawienia się do kwalifikacji wojskowej trwała do końca roku kalendarzowego, w którym poborowy skończył 24 lata.

Nieco inaczej kwalifikowano mężczyzn, którzy po ukończeniu 19 roku życia kontynuowali naukę, czy to w szkoła pomaturalnych i policealnych, czy to na studiach stacjonarnych. Otrzymywali oni odroczenie od ZSW do czasu zakończenia nauki. Jednak do 1990 roku studenci płci męskiej mieli zajęcia na tzw. studium wojskowym, które wchodziło w zakres programu studiów. Absolwent szkoły wyższej po jej ukończeniu otrzymywał stopień podchorążego.

Do 1988 r. służba w ZSW w formacji wojską lądowych trwała 2 lata, a w marynarce 3 lata. W tym okresie poborowi byli skoszarowani na terenie jednostki wojskowej i podlegali rygorom wojskowym. Stąd w męskiej części społeczeństwa PRL-u panował osąd, że służba wojskowa to „dwa lata wyrwane z życiorysu” (lub trzy w przypadku marynarki).

W 1989 roku ZSW w wojskach lądowych skrócono do 18 miesięcy, a w marynarce do 2 lat. Trzy lata później służbę w marynarce skrócono do półtora roku. Od 1999 roku ZSW trwała 12 miesięcy.

W 2008 r. nastąpił ostatni pobór do wojska roczników podlegających ZSW. Wprowadzono regulacje prawne przekształcające wojsko polskie w armię zawodową. Poborowi, którzy byli ostatnim rocznikiem służby w ramach ZSW zostali zwolnieni do cywila w sierpniu 2009 r. Od 2010 roku było już tylko wojsko zawodowe.

Ostatnia przysięga poborowych ZSW w Słupsku, którzy zostali wcieleni do służby w 7. Brygadzie Wojsk Obrony Wybrzeża, odbyła się 5 grudnia. Miała ona uroczystą oprawę, gdyż przeprowadzono ją nie w jednostce wojskowe, a na placu Zwycięstwa.

Przygotowano też atrakcje dla rodzin młodych żołnierzy oraz dla widzów. Można było z bliska obejrzeć sprzęt wojskowy, m.in. wozy opancerzone i działa przeciwlotnicze.