Pustoszeją gniazda bocianów

Polscy ornitolodzy od 8 lat prowadzą w naszym kraju monitoring flagowych gatunków ptaków, w tym bociana białego. Z ich obserwacji wynika, że liczebność bocianów w naszym kraju znacząco spadła. W 2004 roku, kiedy przeprowadzono liczenie bocianów w całym kraju, ich liczbę oszacowano na 52 tysiące par. W tym roku było ich już o 10 tysięcy par mniej.

Poza naukowcami podobne obserwacje czynią mieszkańcy wsi, gdzie bociany mieszkają od lat. Taką bocianią wsią jest m.in. Cecenowo w gminie Główczyce, gdzie w szczytowym okresie bociany zajmowały ponad 20 gniazd.

- W tym roku było ich znacznie mniej. Część gniazd stała pusta, a niektóre bociany, które nawet do nas przyleciały, nie złożyły jaj - opowiada Helena Wojciechowska, żona sołtysa Cecenowa.

Dlaczego tak się dzieje? Pani Wojciechowska podejrzewa, że być może bocianom żyje się gorzej, bo łąki są niszczone i ptaki tracą naturalne miejsca, gdzie się żywią.
Podobnie uważają naukowcy.

- U nas przez lata było lepiej niż na Zachodzie, bo mieliśmy dużo łąk. Gdy weszliśmy do Unii Europejskiej, to nasi rolnicy, którzy zasmakowali w dopłatach bezpośrednich, zaczęli zamieniać łąki na pola uprawne, a w nich bocianom jest o wiele trudniej znaleźć pożywienie - tłumaczy Jacek Antczak, ornitolog z Akademii Pomorskiej w Słupsku.

W naszym regionie Koncern Energetyczny Energa systematycznie dba o siedliska bocianów. W tym roku jego pracownicy zamontowali nad słupami energetycznymi ponad 200 nowych platform pod gniazda bocianów. W sumie na terenie działania Energi jest ich już ponad 5 tysięcy. Najwięcej platform, bo aż 1310 spółka zamontowała na Warmii i Mazurach, a w regionie słupskim - 680. Naukowcy doceniają te działania, bo one powodują, że bociany są mniej narażone na niebezpieczeństwo.

To jednak nie wyklucza innych zagrożeń, bo coraz częściej rolnicy zakładają na dachach śliską blachodachówkę, która utrudnia budowanie gniazd. Są także przyczyny inne: bociany podczas pobytu w Afryce, gdzie lecą, aby przetrwać naszą zimę, mają coraz większe problemy ze znalezieniem pokarmu, którym są szarańczaki. Wynika to z tego, że również w Afryce klimat się ociepla i te owady są coraz rzadsze. W efekcie część bocianów ginie z braku pokarmu.

Jednak za sprawą Unii Europejskiej istnieje szansa, że powoli łąki w Polsce znowu będą się odradzać. - Od tego roku rolnicy mogą otrzymywać dopłatę do łąki, 1500 złotych do hektara, jeśli udowodnią, że jest ona siedliskiem lub żerowiskiem cennych ptaków. Żeby to mogli zrobić, muszą jednak przedstawić ekspertyzę ornitologiczną, którą trzeba dołączyć do wniosku o dopłatę - podpowiada dr Antczak.
Monitoring Flagowych Gatunków Ptaków
Obserwacje ornitologów obejmują 12 gatunków ptaków. Badają oni ich liczebność i rozpowszechnienie. W ten sposób naukowcy śledzą życie łabędzia niemego, perkoza rdzawoszyjego, perkoza zausznika, bąka, czapli siwej, bociana białego, błotniaka stawowego, żurawia, śmieszka, rybitwy rzecznej, rybitwy czarnej i gawrona.

Nasza sonda
Czy wierzycie w przesądy
związane z bocianem?
Renata Rogulska, krawcowa:
- Wierzę, że bocian przynosi szczęście. Jakoś natomiast nie wierzę, że jest zwiastunem narodzin dziecka.
Agnieszka Dądela,
wychowuje dzieci:
- Na wierzę w żadne przesądy. Bocian to po prostu zwykły ptak i tyle.
Barbara Augustynowicz,
krawcowa::
- To dobrze, gdy bocian robi sobie gniazdo w pobliżu domu. Na pewno jest sympatycznym ptakiem i może przynosi szczęście.
Agata Słupska,
wychowuje dziecko:
- W moim przypadku bocian przyniósł szczęście. Gdy rodziny bocianie założyły swoje gniazda w miejscowości, w której mieszkam, kilka kobiet zaszło w ciążę. Ja też. Dlatego na pewno przyniósł mi dziecko.
Piotr Pastuszka, uczeń:
- To dorośli wymyślają różne bajki o bocianach dla dzieci, aby nie poruszać przy nich drażliwych tematów związanych z przychodzeniem dzieci na świat
(maz, fot. kn)