Realizacja ostatniego zadania w ramach projektu „Zarządzanie wodami opadowymi na terenie zlewni rzeki Słupi” dobiega końca

Miasto Słupsk w 2020 r. otrzymało dofinansowanie z Unii Europejskiej na realizację projektu pn. „Zarządzanie wodami opadowymi na terenie zlewni rzeki Słupi”. Otrzymane środki pochodzą z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach Funduszu Spójności Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Prace nad projektem rozpoczęto już w 2016 r., natomiast okres realizacji przypadł na lata 2021–2023. Całkowita wartość projektu wynosi: 34 339 202,69 zł. Dofinansowanie ze środków UE Fundusz Spójności: 23 065 631,84 zł.

Celem projektu jest zabezpieczenie terenów miejskich przed skutkami deszczy nawalnych oraz nadmierną ilością wód roztopowych. Efekt ten zostanie osiągnięty dzięki rozbudowie systemu kanalizacji deszczowej o zbiorniki retencyjne i obiekty małej retencji, a także poprzez zmniejszenie powierzchni nieprzepuszczalnych. Główne działania polegają na zagospodarowaniu i wykorzystaniu w miejscu ich powstawania wód spływających z górnego tarasu miasta (obszar położony na zachód od linii kolejowej Stargard – Gdynia), na tereny niżej położone. W ostatnich latach, zwłaszcza rejon ul. Zaborowskiej i Szczecińskiej został intensywnie zabudowany, zwiększając tym samym w istotny sposób spływ powierzchniowy w konsekwencji obciążając dwa główne kolektory deszczowe zachodniej części miasta: nr VI w ul. Piłsudskiego i IX w ul. Szczecińskiej. Kolektory te w czasie nawalnych deszczy stwarzają najwięcej problemów m. in. w postaci zalania fragmentu ul. Szczecińskiej stanowiącej główne połączenie zachodniej części miasta ze wschodnią, rejon ul. Kossaka oraz ul. Piłsudskiego. Stąd też Miasto Słupsk podjęło działania nakierowane na zwiększenie potencjału retencji naturalnej, stymulowanie procesu samooczyszczania wód opadowych oraz gromadzenie deszczówki na terenach rekreacyjnych.

Budowa zbiornika retencyjno-rozsączającego przy ul. Szczecińskiej była najważniejszą częścią całego projektu. Zadanie polegało na zamontowaniu pod boiskiem przy Zespole Szkół Agrotechnicznych w Słupsku podziemnego zbiornika rozsączającego składającego się z blisko 3000 komór o łącznej pojemności 15.000 m3 wraz z systemem kanalizacji deszczowej zasilającej ten układ. Ponadto wykonano instalację magazynującą i zasilającą system nawadniania murawy boiska sportowego, które zostało odtworzone nad zbiornikiem. W sytuacji długotrwałych i nawalnych deszczy zbiornik gromadzi i odprowadza do gruntu nadmiar wody. Dzięki dużej pojemności zbiornika radykalnie zmniejsza się obciążenie kolektora głównego nr IX, minimalizując tym samym prawdopodobieństwo wybicia studzienek kanalizacyjnych w niżej położonych rejonach miasta. Całkowita wartość przedsięwzięcia wyniosła blisko 20 mln złotych.

Kolejnym zadaniem realizowanym w ramach projektu jest Budowa otwartego zbiornika retencyjnego przy ul. Dywizjonu 303 oraz systemu trzech zbiorników w rejonie ulic Zaborowskiej i Legionów Polskich. Zachodnia część miasta, położona wyżej w stosunku do jego centrum, jest obecnie najszybciej rozwijającym się pod względem mieszkaniowym obszarem Słupska. Stałe zwiększanie gęstości zabudowy w tym rejonie powoduje wzrost intensywności spływu wód opadowych i roztopowych na obszary położone niżej, których infrastruktura deszczowa nie jest w stanie przyjąć. Dlatego głównym założeniem zadania było zatrzymanie deszczówki w miejscu jej powstania poprzez budowę zbiorników retencyjnych, w efekcie odciążeni kolektora deszczowego nr VI w ul. Piłsudskiego. W ramach zadania powstają trzy otwarte zbiorniki retencyjne: dwa zbiorniki rozsączające tzw. suche, zlokalizowane przy ul. Dywizjonu 303 i ul. Legionów Polskich oraz podwójny zbiornik retencyjno-rozsączający (z częścią suchą i mokrą) przy ul. Zaborowskiej. Zadanie jest obecnie w trakcie realizacji, zaś jego koszt wynosi blisko 11 milionów złotych.

Bardzo ważnym krokiem w przeciwdziałaniu skutkom zmian klimatu i powstawaniu miejskich wysp ciepła jest likwidacja powierzchni nieprzepuszczalnych i zastępowanie ich innymi - bardziej przyjaznymi dla człowieka i środowiska nawierzchniami. Takim działaniem było niewielkie zadanie inwestycyjne w rejonie ul. Bora Komorowskiego (teren za ekranami akustycznymi) polegające na likwidacji zasklepionej nawierzchni parkingów, która w upalne dni kumulowała ciepło zwiększając temperaturę otoczenia, a w trakcie nawalnych deszczy nie zatrzymywała wody powodując szybki jej spływ w niżej położone rejony miasta. Zadanie zostało zrealizowane w 2021 r., kosztem blisko 600 tys. zł.

Ostatnim zadaniem realizowanym w ramach projektu, szczególnie interesującym i zauważalnym przez mieszkańców, jest utworzenie trawników deszczowych na ulicach miasta, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru rewitalizacji.

Na trawniki deszczowe najczęściej składają się połączone obiekty małej retencji: ogrody deszczowe, niecki i rowy bioretencyjne oraz muldy chłonne. Nadrzędnym zadaniem zieleńców deszczowych jest przede wszystkim odciążanie systemów kanalizacji deszczowej w warunkach deszczy nawalnych poprzez skierowanie wód opadowych na obszary biologicznie czynne, co uruchomi procesy jej samooczyszczania i pozwoli na poprawę jakości wody. Przygotowane miejsca, dokąd kierowana jest woda opadowa z powierzchni utwardzonych, mają formę specjalnie kształtowanych niecek, których celem jest zarówno zapewnienie infiltracji gromadzącej się wody w głąb gruntu oraz zapewnienie warunków do wegetacji wybranych gatunków roślin. Rośliny te działają jak filtr biologiczny, wychwytując zanieczyszczenia i wbudowując je w tkanki roślin, a odparowując wodę z gruntu do atmosfery kształtują korzystny mikroklimat miejski. Realizację zadania zakończono wiosną 2023 r. za kwotę nieco ponad 3 mln złotych.