Samorządy w regionie stawiają na obligacje

Białogard wyemituje obligacje na ponad 10 milionów złotych. Chce nimi spłacić dotychczasowe zadłużenie oraz planowany na ten rok deficyt budżetowy. Bobolice wyemitują obligacje na ponad 15 milionów złotych. Chcą również spłacić kredyty oraz wykupić poprzednie obligacje. Podobnie ze Świdwinem, który w ten sposób chce pozyskać 6 milionów złotych.

Choć emisja obligacji przez samorządy możliwa jest już od wielu lat, dopiero teraz gminy, zwłaszcza te mniejsze, zauważyły, że można to zrobić. To przez nowe przepisy, na podstawie których wskaźniki zadłużenia gmin będą wyliczane indywidualnie dla każdego samorządu. I okazuje się, że według tych nowych zasad finanse większości gmin, choć dziś bezpieczne, będą już zagrożone.

Sprawę wyjaśnia nam Jolanta Włodarek, członek kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie. - W ostatnich latach jednostki samorządu terytorialnego borykają się z silnymi ograniczeniami zasobów finansowych - tłumaczy. - Niedostatek publicznych środków pieniężnych jest dla samorządu lokalnego poważnym wyzwaniem, wymagającym posługiwania się nowoczesnymi narzędziami zarządzania w zakresie gospodarki finansowej. W dobie rosnących wymagań potrzeb społecznych, zarządzanie środkami publicznymi nie powinno odbywać się w sposób tradycyjny i spontaniczny.

Powszechnie stosowana do tej pory praktyka zaciągania kredytów i pożyczek współfinansujących realizację zadań publicznych, była obserwowana w mniejszych jednostkach samorządu terytorialnego, a jedynie duże aglomeracje miejskie, zauważające pozytywne strony obligacji komunalnych, częściej z nich korzystały.

Ostatnie lata przyniosły zaskakujące i kontrowersyjne zmiany przepisów prawa w zakresie gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego, np. wprowadzenie indywidualnego wskaźnika zadłużania od 2014 roku, co znacznie utrudnia realizację potrzeb społecznych. Z drugiej strony duży popyt na samorządowe inwestycje i malejące zasoby finansowe zmuszają do poszukiwania zwrotnych źródeł finansowania o wydłużonym terminie płatności, które byłyby dopasowane pod względem struktury czasowej do specyfiki finansowanego projektu. Przykładem są właśnie obligacje komunalne.

Argumentem przemawiającym za ich wykorzystywaniem są bardzo często mniejsze koszty obsługi. Transze kolejnych rat kapitałowych uruchamia się w wysokości, która w danym momencie jest niezbędna dla zrównoważenia budżetu. Nie ma obowiązku wykorzystania całej umownie planowanej kwoty długu. W przeciwieństwie do kredytu lub pożyczki obligacje są elastycznym zwrotnym źródłem finansowania. Ponadto do wyboru banku przeprowadzającego emisję obligacji komunalnych nie stosuje się przepisów Prawa zamówień publicznych, co znacznie skraca techniczny przebieg procesu wyboru wierzyciela.

Specyfika obligacji komunalnych polega także na tym, że emitent, czyli gmina, jest obowiązany oznaczyć cel emisji i nie może przeznaczyć pieniędzy pochodzących z emisji obligacji na inne przedsięwzięcia. Zainteresowanie w ostatnich miesiącach emisją obligacji komunalnych spowodowane jest także konsolidacją dotychczasowego zadłużenia oraz wcześniej wspomnianym dłuższym okresem jego spłaty na znacznie korzystniejszych warunkach finansowych.