Stanisław Piotrowicz, Krystyna Pawłowicz i Elżbieta Chojna-Duch będą zgłoszeni jeszcze raz na sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Gdy Ryszard Terlecki ogłaszał w poniedziałek nazwiska kandydatów Prawa i Sprawiedliwości na sędziów Trybunału Konstytucyjnego, musiał mieć przeczucie, że rozpęta tym samym wielodniową dyskusję w mediach. O ile do kandydatury Elżbiety Chojny-Duch wielkich zastrzeżeń nie było, o tyle zaproponowanie Krystyny Pawłowicz i Stanisława Piotrowicza musiało skończyć się burzą. Teraz okazuje się jednak, że zanim kandydaci zostaną sędziami, cała procedura zostanie powtórzona.

Kadencje trzech sędziów - Marka Zubika, Piotra Tulei i Stanisława Rymara - kończą się 3 grudnia bieżącego roku. Przepisy stanowią, że wnioski w sprawie kandydatów do TK składa się marszałkowi Sejmu w terminie 30 dni przed upływem kadencji. PiS w tym trybie zgłosiło wspomnianą trójkę.

Dyrektor Centrum Informacyjnego Sejmu Andrzej Grzegrzółka poinformował jednak w czwartek, że wybór sędziów TK i tak nie zostanie przeprowadzony przez Sejm trwającej jeszcze kadencji. Powodem jest m.in. zasada dyskontynuacji, która mówi, że parlament, który kończy kadencję, zamyka wszystkie sprawy, nad którymi pracował.

- W sposób obiektywny i przez nikogo niezawiniony nałożyły się terminy wynikające z Konstytucji - upływ kadencji sędziów TK - z regulaminowymi - daty naboru kandydatur na nowych sędziów TK - stwierdził Grzegrzółka.

- Procedura będzie musiała zostać powtórzona po rozpoczęciu nowej, IX kadencji Sejmu. Wynika to zarówno z zasady dyskontynuacji prac parlamentarnych, jak i z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, który wskazał, że sędziów TK wybierać powinien Sejm tej kadencji, w trakcie której zostało opróżnione stanowisko sędziego TK - dodał.

Grzegrzółka zapewnił też, że szczegółowa informacja o konieczności powtórzenia procedury wyboru sędziów TK w IX kadencji została przekazana wszystkim klubom parlamentarnym 15 października.

O kontrowersyjnych, według wielu polityków opozycji, kandydatów PiS na sędziów TK został zapytany rzecznik prezydenta, Błażej Spychalski. Zaznaczył, że to nie prezydent akceptuje kandydatury, a jedynie odbiera ślubowania.

- Prezydent miał wiedzę [o kandydatach PiS do TK - red.]. Prezydent jest informowany, konsultowany w wielu kwestiach i także w tej miał wiedzę. To nie jest kwestia akceptacji. To Sejm dokonuje wyboru - powiedział w TVN 24.

- To parlament podejmuje decyzję o tym, kto jest wybierany na sędziów TK. Prezydent, zgodnie z Konstytucją, odbiera od takich sędziów ślubowanie. Oczywiście prezydentowi ogromnie zależy na tym, żeby autorytet osób, które idą do TK, powodował, że autorytet trybunału także wzrasta - dodał.

Z najnowszego sondażu IBRiS dla Wirtualnej Polski wynika, że odpowiednio 54,7 proc. i 65,4 proc. ankietowanych oceniło negatywnie kandydatury Stanisława Piotrowicza i Krystyny Pawłowicz na sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Sondaż przeprowadzono w dniach 4-5 listopada na reprezentatywnej grupie 1100 osób.

Trybunał Konstytucyjny składa się z 15 sędziów, z czego 10 zostało wybranych w trakcie obecnej kadencji Sejmu, w który większość ma Prawo i Sprawiedliwość. Jeśli Pawłowicz, Piotrowicz i Chojna-Duch również zasiedliby w Trybunale, to w skład TK wchodziłoby 13 sędziów wybranych za rządów PiS. W styczniu kończy się kadencja sędzi Małgorzaty Pyziak-Szafnickiej (w TK od 2011 roku), natomiast w lipcu 2021 swoją kadencję zakończy Leon Kieres (w TK od 2012).

Źródło:
TVN 24

Podstawowym zadaniem Trybunału Konstytucyjnego jest sądowa kontrola konstytucyjności prawa: kontrolowanie zgodności norm prawnych niższego rzędu (rangi ustawowej lub podustawowej) z normami prawnymi wyższego rzędu, przede wszystkim z Konstytucją i niektórymi umowami międzynarodowymi (tzw. sąd prawa).

W skład Trybunału Konstytucyjnego wchodzi 15 sędziów, wybieranych na dziewięcioletnią kadencję.

W czerwcu 2015 Sejm VII kadencji uchwalił nową ustawę o Trybunale Konstytucyjnym normującą m.in. wybór przez Sejm tej kadencji następców wszystkich sędziów TK, których kadencja upływała w 2015. Sejm dokonał wyboru pięciu sędziów na 102. posiedzeniu w dniu 8 października 2015, a Sejm VIII kadencji kolejnych pięciu na 3. posiedzeniu 2 grudnia 2015. To wywołało kryzys w funkcjonowaniu sądu konstytucyjnego.

Od listopada 2015 do grudnia 2016 uchwalono sześć tzw. ustaw naprawczych Trybunału Konstytucyjnego przygotowanych przez Prawo i Sprawiedliwość. 20 grudnia 2016 p.o. prezesa TK Julia Przyłębska włączyła do orzekania trzech sędziów wybranych przez Sejm VIII kadencji na miejsca obsadzone przez Sejm VII kadencji.

Stanisław Piotrowicz nie uzyskał reelekcji w wyborach parlamentarnych i nie będzie posłem. Z kolei Krystyna Pawłowicz kilka miesięcy temu zapowiedziała, że odchodzi z polityki i nie startowała do Sejmu. Elżbieta Chojna-Duch była natomiast wiceministrem finansów, zasiadała w Radzie Polityki Pieniężnej oraz była członkiem kolegium NIK.

Po ogłoszeniu informacji o tym, że Krystyna Pawłowicz będzie kandydatem PiS na sędziego TK, posłanka zawiesiła swoją aktywność na Twitterze.

"W związku z wystawieniem przez PIS mojej kandydatury na sędziego Trybunału Konstytucyjnego, zawieszam swą aktywność na TT.
Wszystkim, którzy tu ze mną wymieniali poglądy dziękuję. Wiele się tu nauczyłam. Naszą Ojczyzną jest Polska" - napisała Pawłowicz.

"„Towarzyskie odkrycie” Jarosława Kaczyńskiego jako Prezes TK, to jeszcze Kaczyńskiemu było za mało w kompromitowaniu tej instytucji. Idzie na całość - kandydatury Piotrowicz i Pawłowicz do TK, to nie tylko koniec jakiejkolwiek niezależności Trybunału, ale ostateczne jego unicestwienie" - napisała na Twitterze Katarzyna Lubnauer, przewodnicząca Nowoczesnej.