Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Wsie na dnie jeziora. Pochłonęła je woda. Zniknęły domy i pensjonaty. Tylko część obiektów uratowano

Andrzej Gurba
Andrzej Gurba
Powierzchnia zabytkowej osady zajmuje około 31 ha. Składa się z 31 obiektów, w tym są drewniane pensjonaty, wille (9 obiektów), chałupy (najstarsza z 1898 r.) i budynki gospodarcze (11) oraz kamienno-drewniane piwniczki (11). Przeniesione obiekty w większości pochodzą z XIX wieku.
Powierzchnia zabytkowej osady zajmuje około 31 ha. Składa się z 31 obiektów, w tym są drewniane pensjonaty, wille (9 obiektów), chałupy (najstarsza z 1898 r.) i budynki gospodarcze (11) oraz kamienno-drewniane piwniczki (11). Przeniesione obiekty w większości pochodzą z XIX wieku. Andrzej Gurba
W Pieninach przed laty zatopiono wsie, podobnie jak i w Bieszczadach. W obu regionach kilka miejscowości zniknęło pod wodą w związku z budową dużych zapór z jeziorami-zbiornikami wodnymi. W Pieninach chodzi o Jezioro Czorsztyńskie. Na jego dnie znalazły się Stare Maniowy, Kluszkowce i część starego Czorsztyna. Zbiornik w Czorsztynie napełniono wodą w 1997 r.

Mieszkańców tych wsi przesiedlano w latach 70-tych XX wieku. Później niszczono zabudowę, poza wybranymi obiektami, które rozebrano do późniejszej rekonstrukcji. Były różne koncepcje ich zagospodarowania. Zwyciężył pomysł stworzenia skansenu (Osada Czorsztyn-Kluszkowce) na półwyspie Stylchyn na północnym brzegu Jeziora Czorsztyńskiego. Stało się to w latach 90-tych XX wieku.

Wsie zatopiono. Trzydzieści jeden zabytkowych obiektów

Powierzchnia zabytkowej osady zajmuje około 31 ha. Składa się z 31 obiektów, w tym są drewniane pensjonaty, wille (9 obiektów), chałupy (najstarsza z 1898 r.) i budynki gospodarcze (11) oraz kamienno-drewniane piwniczki (11). Przeniesione obiekty w większości pochodzą z XIX wieku.

Osada podzielona jest na kilka części. W kompleksie gospodarczym na uwagę szczególnie zasługują kamienne piwniczki z drewnianymi spichlerzami, które mają grubo ponad 100 lat i do osady zostały przeniesione z zatopionej wsi Maniowy. To etnograficzny unikat na skalę europejską. W tych piwniczkach przechowywano m.in. płody rolne. Inne budynki to chałupy, obory, stodoły.

Osada to także część hotelowo-restauracyjna. Znajdują się tu trzy wille – Leopolda Szperlinga, Teofila Sanoka, Józefa Galoty

Willę Leopolda Szperlinga (dawna Restauracja Pieniny) zbudowano w 1847 (L. Szperling kupił ją w 1909 r. od Drohojowskich). Początkowo służyła jako zajazd z wyszynkiem. Znajdowała się w centrum dawnego Czorsztyna. Z czasem została rozbudowana i stała się dużym kompleksem hotelowo-restauracyjnym (przed wojną). Po wojnie obiekt był prowadzony przez PTTK. Zdemontowano go w 1994 r.

Willa Teofila Sanoka powstała w latach 1924-25. Budynek został zdemontowany i zakonserwowany w 1994 roku oraz odtworzony w latach 1997–1998.

Pozostałe wille to m.in. dawny Dwór Drohojowskich (wybudowany w 1880 r., po wojnie bank i sklep), wille „Basia” i „Zbyszek” – dawne przedwojenne pensjonaty.

Część obiektów została przystosowana do celów turystycznych. Zorganizowano w nich miejsca noclegowe, gospody, a nawet część konferencyjną. Każdy chętny turysta mógł zamieszkać w starych obiektach, zjeść tu posiłek. Teraz już, niestety, nie ma takiej
możliwości. Osada powoli niszczeje. Wszędzie taśmy zabezpieczające i tabliczki – teren prywatny.

Kompleks z roku na rok niszczeje

Dodajmy, że na początku (od 1997 r.) osada należała do gminy Czorsztyn (65 procent udziałów) i Skarbu Państwa (35 procent). Po pięciu latach sprzedano ją prywatnej spółce. I zaczęły się problemy z płatnościami. Doszło do spraw sądowych, a nawet akcji CBA. Obecnie właścicielem zabytkowego kompleksu jest słowacka spółka.

Przeniesienie tych obiektów i ich odtworzenie było dużym wyzwaniem i osiągnięciem. Stąd wiele nagród po stworzeniu tej osady.

Niestety, teraz osada z roku na rok wygląda coraz gorzej.

Zapraszamy do obejrzenia zdjęć osady. To w pierwszej części. W drugiej prezentujemy stare fotografie przedstawiające Stary Czorsztyn, Stare Maniowy, Kluszkowce oraz budowę zapory.

Powierzchnia zabytkowej osady zajmuje około 31 ha. Składa się z 31 obiektów, w tym są drewniane pensjonaty, wille (9 obiektów), chałupy (najstarsza z 1898 r.) i budynki gospodarcze (11) oraz kamienno-drewniane piwniczki (11). Przeniesione obiekty w większości pochodzą z XIX wieku.

Wsie na dnie jeziora. Pochłonęła je woda. Zniknęły domy i pe...

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na gp24.pl Głos Pomorza