Zdolni, młodzi ludzie ze Słupska są bezrobotni

- Oto dwa dyplomy Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu - mówił na tle słupskiego ratusza wprost do kamery Wiado­mości Tomasz Wojtalik. Ten absolwent politologii od kilkunastu miesięcy bezskutecznie szuka pracy w Słupsku. Jak mówi, rozesłał już tysiąc CV, ale miejscowy rynek pracy oferty dla człowieka po studiach i z ambicjami nie ma.

- Praca jest, ale dla murarza, piekarza czy przy konfekcjonowaniu łososia - zauważa absolwent politologii.

Pocieszeniem, ale marnym, dla Wojtalika jest fakt, że nie jest odosobniony. W kraju takich osób jak on jest około 120 tysięcy. Wielu absolwentów, którzy po studiach wracają do Słupska, bezskutecznie szuka pracy. Są to nie tylko studenci kierunków humanistycznych.

Znamy przypadek absolwenta kierunku zamawianego, który teoretycznie jest specjalistą na rynku pracy deficytowym. To biolog ze specjalnością ekologia morza. Pracy w zawodzie szuka od dwóch lat. Nie pomogła nieoficjalnie zdobyta informacja, że w sanepidzie kilka osób wybiera się na emeryturę. Biolog etatu w słupskiej stacji nie znalazł. Pracownicy postanowili do emerytury jeszcze dorobić. Wymarzony Urząd Morski nie zatrudniał, a próby zostania specjalistą od ochrony środowiska w którejś z gmin nie wypaliły już na starcie. Aplikant mógł wykazać się tylko pięciomiesięcznym doświadczeniem zawodowym, a urzędy z zasady żądają udokumentowanego rocznego stażu pracy. Zajęcie ostatecznie znalazł, ale w handlu (czytaj - w hipermarkecie) i do tego na umowę zlecenie.

Kłopoty ze zdobyciem doświadczenia, dzięki któremu można zdobyć pracę, ma też Kasia, z zawodu technik administracji, bezrobotna bez prawa do zasiłku. Po szkole myślała o pracy biurowej. Teraz szuka czegokolwiek.

- O biurze nawet nie myślę. W moim przypadku wszystko rozbija się o doświadczenie, którego wymaga pracodawca, a którego nie mam. Nie mam, bo nie mogę znaleźć pracy, tak kółko się zamyka. Skorzystałam ze szkolenia organizowanego przez urząd pracy, ale to nic nie dało. Nie mam też znajomości, bez których w Słupsku ani rusz - kwituje swoją obecną sytuację.

Z kolei Anna, 31-letnia bezrobotna bez prawa do zasiłku, z zawodu filozof ze specjalizacją nauczycielską, jest na utrzymaniu rodziców, którzy paradoksalnie zabierają jej pracę, bo po zmianie ustawy o emeryturach i rentach muszą pracować dłużej.

- Jestem ostatnim rocznikiem wyżu demograficznego, o którym chyba zapomniano i skazano na emigrację zarobkową. Na wyspach pracowałam w przedszkolu, gdzie wystarczyło, że mam specjalizację nauczycielską. Kiedy o taką samą pracę aplikuję w kraju, wymaga się ode mnie magisterki z pedagogiki wczesnoszkolnej. Chyba tylko dlatego, że w Słupsku jest aż tylu bezrobotnych pedagogów - zauważa.

Osoby z wyższym wykształceniem stanowią około 10 procent ogółu zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Słupsku. W samym mieście bezrobotnych do 25. roku życia jest ponad 600. W powiecie słupskim, gdzie stopa bezrobocia jest dwukrotnie większa niż w mieście, ich liczba wzrasta proporcjonalnie do niemal 1200. Na co mogą liczyć ze strony urzędu pracy?

- Osoby do 30. roku życia mogą skorzystać z dotacji na działalność gospodarczą - mówi Marcin Horbowy, rzecznik PUP w Słupsku.

- Mogą również wziąć udział w szkoleniach: prawo jazdy kat. C, kwalifikacja wstępna do kat. C, opieka nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi z modułem języka niemieckiego, obsługa biura z modułem archiwizacji oraz obsługa kas fiskalnych - wylicza.

Kiedy dopytujemy, na jakie szkolenie może liczyć osoba powyżej 30. roku życia, dowiadujemy się, że w grę wchodzi kurs spawacza lub operatora obrabiarek.

A czy uczelnie sprawdzają, jak ich absolwenci radzą sobie po studiach? Akademia Pomorska dopiero zaczyna. - Zbieram dane dotyczące liczby absolwentów - mówi Marzena Łukasik, kierownik biura ds. karier i współpracy z gospodarką AP. - Jeśli chodzi o narzędzia do monitoringu ich losów, to nowo powołane biuro ma się tym obszarem zająć. W tym roku akademickim chcielibyśmy wprowadzić nasze plany w życie.

Że jest źle, doskonale zdaje sobie sprawę resort szkolnictwa wyższego oraz pracy i polityki społecznej. Ministrowie w zeszłym tygodniu wystosowali wspólny list do rektorów krajowych uczelni. Piszą w nim o programach "mających na celu tworzenie przyjaznego i efektywnego modelu pracy z młodymi bezrobotnymi, upowszechnianie informacji o dostępnych praktykach, jak i finansowanie staży, szkoleń,
a nawet studiów podyplomowych". Zwracają też uwagę, by biura takie jak to przy AP aktywnie włączyło się w ich realizację. Rolą biur jest dostarczanie studentom informacji o rynku pracy, pozyskiwanie ofert i aktywna pomoc w jej poszukiwaniu.

Spytaliśmy, jak na sytuację bezrobotnych absolwentów zapatrują się przedstawiciele lokalnego biznesu. Zdzisław Walo, dyrektor Słupskiej Izby Przemysłowo-Handlowej, nawołuje do starania się o fundusze na rozkręcenie działalności gospodarczej. - 16 listopada organizujemy w Słupsku targi, na których będzie można dowiedzieć się, jak je zdobyć - informuje.

Janusz Chałubiński, dyrektor PUP w Słupsku, zapytany o rolę, jaką w dobie kryzysu odgrywa podległy mu urząd, zaznacza, że nie tylko pośredniczy między bezrobotnym a pracodawcą, ale i oferuje instrumenty pomagające w szybszym znalezieniu zatrudnienia (szkolenia, staże zawodowe, dotacje).

- Czy czas na reformy? Jeśli tak, to na zmiany w systemie kształcenia i ograniczanie tych kierunków na uczelniach, po ukończeniu których absolwenci mają duże problemy ze znalezieniem pracy zgodnej z wykształceniem - uważa Chałubiński. - Władze uczelni powinny również szukać porozumienia z lokalnymi władzami samorządowymi czy organizacjami pracodawców, celem określania kierunków kształcenia, po których będzie duża szansa zatrudnienia.