Ze skargą do Strasburga. Jak to zrobić

Mężczyzna skazany na kilka lat więzienia miał pretensje do sądu o to, że ten nie brał pod uwagę wszystkich dowodów w jego sprawie. Ktoś inny przez cztery lata czekał aż sąd ustali wysokość jego emerytury.

W jeszcze innej sprawie jeden z osadzonych w polskim więzieniu miał pretensje o to, że pracownicy zakładu karnego otworzyli jego korespondencję z adwokatem. We wszystkich tych sprawach do Trybunału Praw Człowieka wpływały skargi. Oczywiście nie zawsze odnosiły swój skutek, ale były często ostatnią szansą na ponowne rozpatrzenie zamkniętej już sprawy.

Prawo do składnia skargi indywidualnej jest fundamentem, na którym opiera się cały europejski system ochrony praw człowieka.

Zgodnie z artykułem 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, prawo do składania skargi do Strasburga ma: "każda osoba fizyczna, organizacja pozarządowa lub grupa jednostek, która uważa, że stała się ofiarą naruszenia praw zawartych w Konwencji lub jej Protokołach(...)".

Lista tych praw jest bardzo długa, ale do najważniejszych można zaliczyć: prawo do życia, zakaz stosowania tortur i innego poniżającego karania i traktowania, prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, prawo do sprawiedliwego i rzetelnego procesu, prawo do prywatności, wolność myśli, sumienia i wyznania, wolność ekspresji, wolność związkowa, prawo do małżeństwa, prawo do skutecznych środków odwoławczych, zakaz wszelkiej dyskryminacji.

I tutaj bardzo ważna uwaga. - Skarżymy państwo. Trybunał nie zajmie się skargami wnoszonymi przeciwko osobom fizycznym lub organizacjom prywatnym, chyba że wykonują one zdania z zakresu władzy publicznej. Należy również pamiętać o tym, że w przypadku Polski Trybunał rozpatrzy tylko takie sprawy, które miały miejsce po 30 kwietnia 1993 r. - mówi Magdalena Skrzypek-Terlecka, konsultant Regionalnego Centrum Informacji Europejskiej w Koszalinie.

Kolejnym bardzo ważnym zagadnieniem są terminy. - Skargę do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka możemy wnieść jedynie w ciągu sześciu miesięcy od daty podjęcia ostatecznej decyzji, będącej podstawą do wystąpienia ze skargą. - mówi Magdalena Skrzypek-Terlecka. - Upraszczając, oznacza to, że na złożenie skargi mamy tylko pół roku od wyczerpania wszystkich instancji odwoławczych w Polsce.

Jeżeli skarga wpłynie do Strasburga po upływie tego terminu, zostanie przez Trybunał odrzucona ze względów formalnych.

Jeżeli już wyczerpiemy wszystkie dostępne środki a decyzja sądu nadal nas nie satysfakcjonuje i decydujemy się na złożenie skargi do Strasburga, to pierwszą rzeczą jaką powinniśmy w tej sytuacji zrobić jest napisanie listu do Trybunału w języku ojczystym, w którym przedstawimy powody zwrócenia się do strasburskiej instancji.

Przede wszystkim list ten powinien zawierać:

1. Krótkie przedstawienie sprawy

2. Określenie, które z praw zostało naruszone

3. Informacje o wykorzystanych środkach

4. Zestawienie wydanych decyzji z krótką informacją o ich treści, dacie wydania i organie, który je podjął. Należy dołączyć do tych informacji kopie przedstawianych decyzji.

List ten należy wysłać na następujący adres:

The Registrar
European Court of Human Rights
Council of Europe
F-67075 Strasbourg Cedex
Francja