Zniszczony dwór w Gdańsku. Żal ściska serce. Ruina zostanie wpisana do rejestru zabytków?

Zanim więcej o samym dworze, to kilka zdań o historii Rębowa. To dawna wieś, o której pierwsza pisana wzmianka pojawiła się w 1334 roku. Wieś w średniowieczu i później przechodziła z rąk do rąk, co w dawnych czasach nie było niczym nadzwyczajnym. Stanowiła m.in. dobra rycerskie, jej właścicielami byli też gdańscy burmistrzowie i inne znane gdańskie rody.

W styczniu 1973 Rębowo zostało włączone w granice administracyjne Gdańska. Od stycznia 2011 roku obszar stanowi część dzielnicy Jasień.

W majątku w Rębowie (poza dworem były budynki gospodarcze, park, sad) po drugiej światowej powstała spółdzielnia produkcyjna, a przede wszystkim przez długi czas funkcjonowało tutaj Państwowe Gospodarstwo Rolne.

Po upadku PGR ziemię wyprzedawano. Na tych terenach powstało m.in. osiedle mieszkaniowe. Przez kilka lat właścicielem części majątku był dębicki Igloopol, tworząc w tym miejscu magazyny. Działała także hurtownia alkoholi.

W 1994 roku działkę z XVIII-wiecznym dworem (obiekt rozbudowano w okresie międzywojennym) kupiła spółka winiarska i jest jej właścicielem do dzisiaj.

Spółka niedługo po zakupie działki przedstawiła swój plan na nieruchomość. Dwór i park miały zostać odnowione. A na pozostałej części dawnego majątku planowano wybudować biurowiec i magazyny. Nic z tych zamierzeń nie wyszło. Podobnie jak i z nowych planów przedstawionych przez spółkę w 2011 roku. Miało tu powstać nieduże osiedle mieszkaniowe z zachowaniem dawnego dworu.

Dawny dwór już 20-30 lat temu nie był w dobrym stanie, ale w zdecydowanie lepszym, niż obecnie. Pusty obiekt przez lata nie był zabezpieczony. Przyciągał obieżyświatów, ale też i bezdomnych oraz squatersów. Każdy wchodził i robił tutaj co chciał. Teraz ruiny strzeżone są jak forteca: kamery, alarmy.

Z biegiem lat część budynków gospodarczych rozebrano. W październiku 2022 roku doszło do pożaru w dawnym dworze, który dokończył dzieła zniszczenia.

Teraz dwór i pozostałe istniejące obiekty mogą formalnie stać się zabytkami. Poprzedni wojewódzki konserwator zabytków Igor Strzok wszczął z urzędu odpowiednie postępowanie dopiero w grudniu 2022 roku, nieco ponad dwa miesiące po pożarze dworu. To ironia losu, bo przez dziesiątki lat, gdy dwór był w nieco lepszym stanie, nikt o to nie zabiegał.

Kilka miesięcy temu służby konserwatorskie wizytowały ruiny.

- Postępowanie w sprawie wpisu do rejestru zabytków nieruchomych województwa pomorskiego zespołu dworsko-parkowego przy ul. Jabłoniowej 47 w Gdańsku nadal trwa. W kwietniu 2024 roku przeprowadzono oględziny obiektu. Obecnie trwa analiza materiału dowodowego - poinformowała nas Magdalena Kosińska-Gałęzowska, kierownik wydziału do spraw zabytków ruchomych, dokumentacji, rejestru i ewidencji zabytków Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Gdańsku.

CZYTAJ TAKŻE: Bawił tu król Jan III Sobieski. Jaki plan na XVI-wieczny Dwór Ferberów w Gdańsku ma marszałek?

Dodajmy, że samo wszczęcie z urzędu takiego postępowania powoduje, że nie można prowadzić żadnych prac budowlanych, które naruszyłyby obecny stan, wygląd obiektu.

Spółka winiarska nie odpowiedziała na naszą prośbę o kontakt ani też nie przesłała odpowiedzi na pytania drogą mailową, o co wystąpiliśmy.

Obejrzycie współczesne i archiwlane zdjęcia dawnego dworu w Rębowie: