Dziewięć miesięcy bez kieliszka

Kobieta ciężarna w ogóle nie powinna pić.

Nawet niewinny drink czy lampka wina mogą okazać się szkodliwe dla płodu - przestrzegają specjaliści.

Częściej

U kobiet, które piją w czasie ciąży znacznie częściej występują przedwczesne porody i poronienia. U dziecka alkohol powoduje nieodwracalne uszkodzenia układu nerwowego i narządów, czego efekty może ono potem odczuwać przez całe życie. Alkohol może być przyczyną niskiej wagi urodzeniowej noworodka, zakłóceń w pracy mózgu, zmniejszonej odporności na choroby, opóźnienia wzrostu i zaburzenia ogólnego rozwoju dziecka.

Płodowy zespół alkoholowy, w skrócie określany jako FAS (od angielskiej nazwy "Fetal Alcohol Syndrome") jest skutkiem spustoszenia, jakiego dokonuje w organizmie dziecka alkohol przyjmowany przez ciężarną kobietę w każdym momencie ciąży.

- Na podstawie specyficznych objawów występujących u dziecka po urodzeniu można dokładnie, dzień po dniu, określić co działo się z jego matką w trakcie ciąży, na którym etapie rozwoju płodu piła alkohol - twierdzą lekarze.

Alkohol błyskawicznie przenika przez łożysko, toteż jego stężenie jest u płodu takie samo, jak u matki. Dziecko jednak znacznie dłużej narażone jest na groźne działanie alkoholu, bo nie ma jeszcze wykształconych narządów, które pozwoliłyby szybciej pozbyć się go z organizmu. Obecność trucizny w łożysku zakłóca transport substancji odżywczych dostarczanych płodowi, utrudnia usuwanie szkodliwych wolnych rodników.

Widać na twarzy

Małe szeroko rozstawione oczy, zdeformowana środkowa część twarzy, niskie czoło, brak rynienki nadnosowej, wąska górna warga, słabo wykształcona żuchwa, krótki zadarty nos - to charakterystyczne cechy pojawiające się na twarzach dzieci dotkniętych FAS. Najbardziej widoczne są między 2. a 10. rokiem życia.

- Takie cechy pojedynczo mogą występować także u ludzi zdrowych, ale całe ich zespoły charakterystyczne są dla dzieci z FAS - podkreślają specjaliści. Dzieci rodzące się z płodowym zespołem alkoholowym są też zazwyczaj małe, chude, mają mniejsze głowy. Powoli rosną, nawet, gdy są dobrze odżywiane.

Miewają wrodzone wady układu kostno - mięśniowego, a przez to problemy z koordynacją ruchów, łatwiej i szybciej się męczą. Skutkiem długotrwałego działania alkoholu na płód mogą być wady serca, niedorozwój zewnętrznych narządów płciowych, zaburzenia słuchu i wzroku, a także drżenie, pobudzenie, nadwrażliwość na bodźce, nadaktywność psychoruchowa.

Zaburzenia pracy mózgu

Alkohol poważnie zaburza rozwój niektórych obszarów mózgu płodu. Powoduje obumieranie komórek mózgowych, dziecko rodzi się z mniejszą ilością tych komórek, przez co jego mózg nie może prawidłowo funkcjonować.

Alkohol zakłóca też migrację komórek nerwowych, w wyniku czego nie trafiają one w trakcie rozwoju mózgu we właściwe miejsca. Dziecko ma potem trudności z zapamiętywaniem, myśleniem, przetwarzaniem informacji.

FAS uznawany jest za istotną przyczynę opóźnienia umysłowego i chorób umysłowych. Dotknięte nim dzieci, nawet jeśli mają iloraz inteligencji taki jak zdrowe, gorzej sie uczą, trudniej im się skoncentrować.
Po latach

FAS bywa też przyczyną późniejszych zaburzeń zachowania i poważnych problemów społecznych. Brak wczesnego rozpoznania i odpowiedniej opieki nad dziećmi z płodowym zespołem alkoholowym prowadzi zwykle - jak twierdzą specjaliści - do powstania zaburzeń wtórnych. Ich objawy to lęk, złość, apatia, niska samoocena.

Osoby z FAS stają się ofiarami lub prześladowcami, są zamknięte w sobie, kłamią, uciekają z domów. Częściej niż innych ludzi dotyka je bezrobocie i bezdomność, miewają kłopoty z prawem i skłonność do uzależnień, bardziej podatne są też na choroby psychiczne i depresje.

Można zapobiec

Zespołowi FAS można zapobiec w stu procentach. Jak? - Należy planować ciążę i w trakcie jej trwania nie pić alkoholu - mówią stanowczo specjaliści. Nieprawdą jest, że matki dbające o siebie, wykształcone, żyjące w dobrych warunkach nie mogą urodzić dziecka z FAS.

Jeśli kobieta po pracy, dla relaksu popijała sobie w domowym zaciszu wieczorne drinki i nie zrezygnowała z nich na czas ciąży, ma duże szanse na to, że wyda na świat dziecko dotknięte płodowym zespołem alkoholowym. Specjaliści zalecają podczas ciąży całkowitą abstynencję.

Także okazjonalne spożywanie alkoholu przez matkę niekorzystnie wpływa na rozwój dziecka. Czasem rodzice zastanawiają się nad przyczynami pewnych problemów zdrowotnych czy wychowawczych, jakie mają ze swymi dziećmi i nawet do głowy im nie przyjdzie, że źródłem tego mógł być alkohol wypity przez kobietę w czasie ciąży.