Jeszcze będzie przepięknie. 7 najważniejszych protest songów PRL-u. Komu nie podobał się rock i kim był Janek Wiśniewski?

Pieśń protestu, bo tak tłumaczy się angielskie sformułowanie, to rodzaj utworu z nurtu muzyki zaangażowanej. Jego wymowa jest wyrazem buntu, manifestem skierowanym przeciw jakiemuś zjawisku społecznemu lub politycznemu, przykładowo przeciw wojnie, biedzie, rasizmowi, bądź wyzyskowi. Protest songi najczęściej są tworzone spontanicznie przez pokrzywdzonych ludzi. Gdy prześledzić historię świata okaże się, że ludowe utwory wyrażające bunt i sprzeciw pojawiały się w kulturze od zarania dziejów. Zjawiska bądź wydarzenia takie, jak niewolnictwo, wielki kryzys, czy wojna w Wietnamie spowodowały, że protest songi zaczęły stawać się coraz bardziej popularne i weszły na stałe do szeroko rozumianej popkultury. Czy też kontrkultury, bo autorzy buntowniczych utworów szli przecież pod prąd głównego nurtu.

Posłuchaj najważniejszych protest songów PRL-u i dowiedz się, jak powstały

Dziś pieśni protestu wywodzą się praktycznie ze wszystkich gatunków muzycznych, z punkiem i rapem na czele. Utwory te stają się popularne szczególnie w czasach społecznej niesprawiedliwości i wśród zaniedbanych grup społecznych. Poruszają tematykę dyskryminacji rasowej, wojny, globalizacji, inflacji, nierówności społecznych i innych podobnych zjawisk.

Polska jest krajem względnie jednolitym kulturowo. Nie byliśmy państwem kolonialnym, więc osób o różnych kolorach skóry w Polsce przez długie lata praktycznie nie było. Polski rząd nie angażował się również w bezsensowne konflikty zbrojne, jak na przykład wspomniana wojna w Wietnamie. Ale nie znaczy to, że Polacy nie mieli powodów do wyrażania swojego sprzeciwu.

W Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej protestowali przeciwko szarej, nieciekawej rzeczywistości, przeciwko izolacji i zastraszaniu, przeciwko władzy i jej metodom. Jedną z form sprzeciwu była właśnie muzyka. Samo granie rocka, nawet bez buntowniczych tekstów, w PRL-u już było formą kontestacji. Szybko okazało się, że big-beat (czyli rock and roll krajów bloku wschodniego) nie był na rękę peerelowskim władzom, które nieustannie próbowały ingerować w przekaz muzyki rozrywkowej. Działo się to również w sytuacji, gdy teksty piosenek nie niosły wprost treści politycznych czy światopoglądowych. W rocku doszukiwano się fascynacji „zgniłym Zachodem”, powstały nawet specjalne komisje weryfikacyjne, od których zależała legalizacja działalności danego wykonawcy.

Należy jednak podkreślić, że podczas, gdy w Związku Radzieckim, czy Czechosłowacji komisje te mocno blokowały rozwój muzyki rozrywkowej, w Polsce były wyjątkowo łagodne. Dzięki temu scena rockowa w naszym kraju mogła prężnie się rozwijać i powstało mnóstwo niezwykle ważnych i dobitnych utworów. Co mają do powiedzenia „Dorosłe Dzieci”? Dlaczego „Dziwny jest ten świat”? Zapraszamy do posłuchania najważniejszych protest songów, jakie powstały w PRL-u. W galerii przybliżamy również historię każdego z nich.