Prof. Wanda Kamińska: rewolucja konserwatywna i tendencje liberalne będą się wzajemnie wzmacniały

Pani profesor, czy przez ostatnie stulecie polski femizm i prawa polskich kobiet bardzo się zmieniły?
Stulecie, które minęło od 1918 roku, to nie jest wyłącznie progres, bo prawa kobiet zmieniały się łącznie z uwarunkowaniami społecznymi. Konstrukcja kultury, w której żyją kobiety, zasadniczo zależy od głębokich zmian świadomościowych i przesłanek, które powodują, że jesteśmy w stanie doprowadzić do zmiany społecznej bez rezygnowania z tożsamości polskiej.

Po 1989 roku Polska bardzo mocno otwarła się na kulturę i obyczajowość Europy Zachodniej. Czy ta zmiana miała zasadniczy wpływ na polskie kobiety?
W tym momencie generalizujemy, mówiąc o wszystkich polskich kobietach. Nie ulega jednak wątpliwości, że kobiety - jak i całe polskie społeczeństwo - musiały się zmierzyć z nowymi wyzwaniami, które przyniosła wielka zmiana polityczno-gospodarczo-kulturowa. W tym przypadku to nie świadomość zmian miała największe znaczenia, ale zetknięcie się z nowymi wyzwaniami na rynku pracy i wejście w nową ekonomię. W ostatnich latach wpływ na kobiety miał także rozwój ekonomii społecznej oraz społeczeństwa sieciowego i informatycznego. Poza tym kobieta, jako osoba odpowiadająca za wychowanie dzieci, musiała reagować na zachodzące wokół niej zmiany. Nie wszystkie sobie z tym poradziły, bo reagowały różnie: niektóre działały refleksyjnie, a inne utrwalały transfer wyłącznie na poziomie wartości podstawowych. W większości zapewne zapełniały szczeliny w systemie.

Od kilku lat w Polsce trwa rewolucja konserwatywna. Czy ona będzie miała wpływ na kobiety?

Istotnie, z jednej strony widać rewolucję konserwatywną, a z drugiej tendencje liberalne, związane np. z zakładaniem własnego biznesu. Moim zdaniem one będą się wzajemnie wzmacniały, a nie rywalizowały. Ważne, by administracja wzmacniała te oddolne działania.

Rozmawiał Zbigniew Marecki