Przedstawiciele słupskich kombatantów pamiętali o rocznicy utworzenia Armii Krajowej

Armia Krajowa w okupowanej Polsce powstała 14 lutego 1942 roku rozkazem Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych gen. Władysława Sikorskiego. Jej pierwszym dowódcą został gen. Stefan Rowecki „Grot”, przedwojenny oficer, żołnierz I Brygady Legionów Polskich, uczestnik walk z bolszewikami, od pierwszych chwil po kapitulacji wrześniowej uczestnik konspiracji.

Na kadry AK składały się powstałe wcześniej formacje - Służba Zwycięstwu Polski i Związek Walki Zbrojnej. W skład AK weszło wiele mniejszych organizacji, reprezentujących większość odcieni politycznych państwa podziemnego, m.in.: Narodowa Organizacja Wojskowa (od 1942 r. i tylko częściowo); Komenda Obrońców Polski (od lutego 1942 r, także częściowo); Konfederacja Narodu (od sierpnia 1943 r.); Narodowe Siły Zbrojne (od 1944 r., częściowo); Bataliony Chłopskie (od 1943 r., częściowo), Gwardia Ludowa WRN (0d 1940 r., autonomicznie) i Unia (od 1942 r.).

W kierowaniu podziemną armią dowódcę (po aresztowaniu „Grota” w czerwcu 1943 r. stanowisko to zajął Tadeusz Komorowski „Bór”, a ostatnim był gen. Leopold Okulicki „Niedźwiadek”) wspomagała Komenda Główna AK. Przez wszystkie lata pracowało w niej około 5 tys. ludzi. W skład KG AK wchodziło 7 oddziałów: I - Organizacyjny, II - Informacyjno-Wywiadowczy, III - Operacyjny, IV - Kwatermistrzowski, V - Dowodzenia i Łączności, VI - Biuro Informacji i Propagandy, VII - Biuro Finansów i Kontroli.

AK była jedną z najsprawniej zorganizowanych podziemnych armii europejskich w czasie wojny. Liczebnie przewyższały ją jedynie konspiracje francuska i jugosłowiańska. Przyjmuje się, że w momencie maksymalnej zdolności bojowej (lato 1944 r., w chwili wybuchu powstania w Warszawie) siły AK liczyły ok. 390 tys. osób, w tym 10,8 tys. oficerów.

Zajmowanie terenów Polski przez Armię Czerwoną w 1944 r. uruchomiło akcję „Burza”, polegającą na atakowaniu wycofujących się Niemców i występowaniu wobec Sowietów w roli gospodarza. Ostatnim akcentem „Burzy” było Powstanie Warszawskie. Po zajęciu terytorium Polski przez Armię Czerwoną i stając w obliczu niebezpieczeństwa siłowej likwidacji AK, ówczesny dowódca - gen. Leopold Okulicki 19 stycznia 1945 r. wydał rozkaz rozwiązujący Armię Krajową.

Po zakończeniu wojny część akowców odmówiła demobilizacji i kontynuowała walkę w ramach antysowieckiej konspiracji, m.in. szeregach Delegatury Sił Zbrojnych, Ruchu Oporu Armii Krajowej, Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, Konspiracyjnego Wojska Polskiego, Narodowej Organizacji Wojskowej, Narodowych Sił Zbrojnych czy Wielkopolskiej Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Warta”. Masowe prześladowania członków tych organizacji, określanych w późniejszym okresie również jako żołnierze wyklęci, trwały przez cały okres stalinowski.