Przemoc wobec dzieci zawsze zostawia ślad (rozmowa)

- Przemoc wobec dzieci to nie tylko kary cielesne, bicie które zostawia siniaki. Jak, gdy nie ma tak oczywistych obrażeń, rozpoznać że dziecko jest maltretowane?

- Najpowszechniejszą formą przemocy wobec dziecka jest zaniedbywanie go, zarówno to emocjonalne jak i wyrażane brakiem odpowiedniej opieki, np. zaniedbywanie podstawowych potrzeb dnia codziennego tj. ubranie czy żywienie. Te ostanie sygnały mówią, że w domu może dziać się coś złego. Natomiast wszystkie formy zaniedbania dziecko odreagowuje poprzez złe zachowanie. To typowe dla dzieci, które doświadczają sytuacji których nie rozumieją, w których czują się źle, którym towarzyszy silna obawa czy też lęk.

- Co jest konsekwencją takich sytuacji?

- Dziecko ma trudności w adaptacji do grupy rówieśniczej, często występują zaburzenia w jego rozwoju. Kiedy dziecko nie ma poczucia bezpieczeństwa w domu, to sytuacja ta warunkuje jego funkcjonowanie na każdym kolejnym etapie życia. Dochodzi do braku wygaszenia pierwotnego lęku – jakim podszyta jest relacja matka -dziecko we wczesnym dzieciństwie i dalsze jego utrwalanie na kolejnych etapach rozwojowych. Lęk jako objaw wiodący często przybiera różne maski i jest składową rozlicznych zaburzeń u dzieci i młodzieży tj. zaburzeń odżywiania, zaburzeń nerwicowych, depresyjnych zaburzeń zachowania.

- Jakie to może mieć skutki dla jego dalszego życia?

- Zaniedbywanie potrzeb dziecka, brak u niego poczucia bezpieczeństwa to inkubator schorzeń w dorosłym życiu. Jeśli w porę się nie zareaguje, każda nowa sytuacja będzie dla takiego człowieka przepełniona lękiem. Takie osoby bywają nadwrażliwe, mało asertywne, wycofują się z życia społecznego, często reagują w sposób neurotyczny .

- I nie potrafią budować zdrowych relacji?

- Powielają wzorce ze swoich domów. Jeśli rodzic w domu nadużywał alkoholu, jego dziecko gdy dorasta może mieć syndrom DDA, czyli dorosłego dziecka alkoholika. Bywa, że podświadomie szuka osoby podobnej do rodzica. Lgnie do niej nie dlatego, że ta pije, ale dlatego że pamięta rodzica z czasów, gdy trzeźwiał i wtedy był dobry, opiekuńczy, wynagradzał krzywdy.

- A gdy do przemocy dochodzi w szkole?

- Wtedy szkoła powinna reagować, działać konsekwentnie, ale pamiętajmy, że z różnych względów to się nie udaje. Dlatego tak ważne jest właśnie budowanie poczucia bezpieczeństwa w domu, by dziecko rodzicom mówiło o swoich lękach, by opiekunowie zauważyli zmiany w jego zachowaniu. I aby rozumiejący rodzic zareagował nim przemoc zacznie narastać.

- Dzisiaj, gdy nad dziećmi spędzającymi czas przed komputerami i tabletami wisi widmo cyberprzemocy, rodzice mają utrudnione zadanie.
- Łatwiej było kontrolować dziecko, gdy to bawiło się na trzepaku pod domem i mama słyszała jak kłóciło się kolegami. Dziś to trudniejsze, gdy dziecko czatuje w komputerze i swobodniej od rodzica porusza się w wirtualnym świecie. Dlatego tak ważne jest budowanie więzi, poczucia akceptacji i zaufania, stosowanie zasad, by w porę wyłapać krytyczne momenty, aby nie miały tragicznych konsekwencji.

- Czy odpowiednia pomoc dziecku doświadczającemu przemocy, może sprawić, że przykre doświadczenia nie wpłyną na jego dorosłe życie?

- To jest jak z kamieniem w bucie. Uwiera gdy idziemy, a po jego wyrzuceniu idzie się łatwiej, choć rana zawsze pozostaje. Każdy następny kamień w bucie boli szybciej i mocniej niż pierwszy, gdyż wracają wspomnienia z przeszłości. Terapeuta jest jak szewc który wyrzuca kamienie i zabezpiecza buty by nie wpadały kolejne, a życie którym kroczymy to kamienista droga. Warto wiec uzbroić się w dobre buty i dbać o ich pielęgnację, stąd pomoc terapeutyczna zawsze jest potrzebna.

Rozmawiała Monika Zacharzewska

Tama
Punkt Konsultacyjno-Informacyjny dla Osób Doświadczających Przemocy w Rodzinie, ul. Jana Pawła II 1, VI piętro, pokój 604-607, Słupsk

Terapeuci dyżurują od poniedziałku do piątku w godz. 16-20, a w sobotę w godz. 10-14.

W Punkcie prowadzone jest poradnictwo dla osób doświadczających przemocy oraz dla świadków przemocy. Świadczona jest pomoc psychologiczna w środy w godz. 17-20 oraz pomoc prawna w zakresie rozwiązywania problemu przemocy w rodzinie we wtorki i w piątki w godz. 16-20. Jeżeli ktoś z twoich bliskich lub znajomych nadużywa alkoholu, krzywdzi ciebie lub innych, skontaktuj się z Komisją Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przy słupskim Urzędzie Miejskim, ul. Starzyńskiego 6, (budynek SP 6), tel. 59 848 84 92, 59) 848 83 75

"Działania realizowane są w ramach Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2016 2020".