II Trymestr ciąży. Rozpoczął się kolejny etap w rozwoju dziecka

Badania w ciąży - drugi trymestr

Trzecia wizyta u lekarza ginekologa (14 -18 tydzień):
- badanie ogólne przedmiotowe i podmiotowe
- pomiar ciśnienia tętniczego krwi
- ocena ryzyka ciążowego
- masa ciała
Czwarta wizyta u lekarza (18 -22 tydzień):
- badanie ogólne przedmiotowe i podmiotowe
- pomiar ciśnienia tętniczego krwi
- ocena ryzyka ciążowego
- masa ciała
- badanie ginekologiczne ocena wydzieliny pochwowej
- morfologia krwi
- badanie ogólne moczu
- badanie USG
Piąta wizyta (22-26 tydzień):
- badanie ogólne przedmiotowe i podmiotowe
- pomiar ciśnienia tętniczego krwi
- ocena ryzyka ciążowego
- masa ciała
- badanie położnicze zewnętrzne
- badanie czynności serca płodu (osłuchiwanie)
- badanie poziomu glukozy w teście po doustnym obciążeniu glukozą

Możesz trochę odetchnąć. To wyraźnie bezpieczniejszy okres twojej ciąży. Wyraźnie maleje ryzyko poronienia. To dla ciebie ulga. jeśli wcześniej miałaś poranne mdłości i wyraźne bóle podbrzusza jest szansa, że właśnie teraz ci miną.

TU PRZECZYTASZ WSZYSTKO O PIERWSZYM TRYMESTRZE CIĄŻY

W drugim trymestrze cią­ży mówimy nie o zarodku, ale o płodzie. Co to oznacza? Na badaniach ultrasonograficznych widać wyraźnie jak w tym okresie narządy wewnętrzne, mięśnie i układ nerwowy ulegają zróżnicowaniu i rozpoczyna się

wytwarzanie między nimi połączeń. A ty zaczynasz odczuwać ruchy w brzuchu. To wynik tego, że mózg wysyła sygnały, a mięśnie odpowiadają na nie i płód porusza nóżkami, obraca stopy i zgina paluszki.

Czwarty miesiąc
Delikatne rączki płodu mogą zginać się w stawach łokciowych i nadgarstkach, a dłoń zaciska się w piąstkę. Duża główka osadzona na krótkiej szyi wykonuje niewielkie obroty. Oczy są jesz­cze stale zamknięte zrośnię­tymi powiekami, twarzyczka płodu wykonuje jednak grymasy, porusza gał­kami ocznymi, marszczy się, porusza wargami i otwiera usta.

Na początku II trymestru serce płodu musi przepompować dziennie około 30 litrów krwi. Mięsień sercowy jest już silny i jego skurcze są regularne. Przy pomocy specjalnej słuchawki przyłożonej do brzucha matki, rodzice mogą wysłuchać bicia serca ich dziecka. Serce to bije od 120 do 160 razy na minutę, to jest około dwa razy szybciej niż serce matki.

Na czubkach palców dłoni i stóp wytwarzają się poduszeczki dotykowe, podobne poduszeczki powstają na dłoniach i stopach.

Piąty miesiąc
W piątym miesiącu ciąży rozwój narządów jest już tak zaawansowany, że mogło by się wydawać, że płód jest zdolny do przeżycia poza organizmem matki. Nie jest to jednak możliwe. Przed osiągnięciem szóstego miesiąca płuca, skóra i przewód pokarmowy płodu nie są przystosowane do samodzielne­go życia, nie ma też żadnego zabezpieczenia regulacji temperatury ciała płodu
.
Na tym etapie ciąży płód może wykonać silny chwyt dłonią, co wskazuje na daleko posunięty rozwój siły mięśni, koordynacji ich ruchów oraz istnienie wyraźnego odruchu chwytnego.

W ciągu piątego miesiąca długość dziecka mierzona od czubka głowy do tyłka osiąga 19 cm, a waga około 230 g. Płód zawieszony jest w około trzech-czwartych litra płynu owodniowego. Co około 3 godziny płyn owodniowy podlega całkowitej wymianie z osoczem krwi matki. Jego rola polega nie tylko na stworzeniu osłony mechanicznej, poduszki tłumiącej ewentualne urazy, ale również i na utrzymaniu właściwej temperatury ciała płodu.

Właśnie w piątym miesiącu ciąży ruchy twojego dziecka są bardzo wyraźne. A ty codziennie czujesz jak maleństwo przewraca się w brzuchu, czasem kopie. I uwaga, od czasu do czasu płód może mieć czkawkę, która powoduje rytmiczne wstrząsy w jamie brzusznej matki co 2-4 sekundy. Okresy silnych ruchów przeplatają się z okresami spokoju, kiedy płód zapada w drzemkę. Pojawia się rytm snu, podobny do tego, który obserwuje się u noworodka.

Szósty miesiąc
W szóstym miesiącu płód szybko rośnie, odległość od czubka głowy do tyłka osiąga 25-30 cm, a waga około 700 g. Płód staje się miniaturowym człowieczkiem o proporcjach ciała zbliżonych do proporcji ciała dziecka po urodzeniu.

We wcześniejszym okresie, przed szóstym miesiącem rozwoju, kiedy głowa była opuszczona na pierś, a brzuszek sterczał ku przodowi, narządy wewnętrzne płodu były ułożone ciasno. Teraz, gdy płód urósł i rozwinął się, narządy wewnętrzne uległy przesunięciu i zajęły swoje ostateczne miejsce.
W szóstym miesiącu powieki otwierają się, oczy staną się wrażliwe na światło dopiero w następnym miesiącu.

Płód czerpie składniki mineralne do budowy szkieletu z organizmu matki, powinna więc ona dbać o odpowiednią ilość wapnia w pożywieniu, aby zapobiec odwapnieniu kości. Kręgosłup człowieka składa się z 33 kręgów, ma 150 stawów i 1000 wiązadeł, które go podtrzymują. Wszystkie zaczynają wytwarzać się 6 miesiącu ciąży.

Dziecko w szóstym miesiącu ciąży znajdujące się w worku płodowym, ułożone tyłem do łożyska.

Elżbieta Ronin-Walknowska

Inne badania, które można wykonać w drugim trymestrze

Są badania, dzięki którym lekarz może dokładniej sprawdzić, co dzieje się u Twojego dziecka.

USG - pierwsze badanie można zrobić już między szóstym a ósmym tygodniem ciąży (sondą przezpochwową). Ma na celu potwierdzenie ciąży, określenie wieku ciążowego zarodka, sprawdzenie, czy jest prawidłowo zagnieżdżony. Generalnie zaleca się zrobienie USG trzykrotnie: około 12, 20 oraz 32 tygodnia (lekarz może zlecić częściej). To badanie jest nieinwazyjne (robi się je przez brzuch), całkowicie bezpieczne dla dziecka.

KTG - sprawdza pracę serca i czynność skurczową macicy. Pierwszy raz wykonuje się je około 38. tygodnia. Będzie powtarzane aż do porodu, a także w czasie jego trwania.

Rozmowa z prof. dr hab. n. med. Elżbietą Ronin-Walknowską specjalistą ginekologiem-położnikiem.

- Na co kobiety powinny zwrócić uwagę podczas drugiego trymestru ciąży?
- Drugi trymestr ciąży to w miarę spokojny okres cza­su. Ustąpiły już, jeżeli występowały, nudności i wymioty. Kobieta oswoiła się z koniecznością zmian w dotychczasowym trybie życia i pewnymi ograniczeniami. W tym trymestrze pojawiają się pierwsze ruchy dziecka; około 18 tygodnia ciąży u wieloródek i około 20 tygodnia u pierworódek, co spra­wia kobiecie ogromna przyjemność i radość.
W miarę trwania ciąży intensywność odczuwania
ruchów jak i ich częstość wzra­sta i powinno to być przedmiotem obserwacji przez ciężarną.
Jednak ten trymestr niekoniecznie jest wolny od zagrożeń, do których należy niebezpieczeństwo przedwczesnego zakończenia ciąży (póżne poronienie lub poród przedwczesny).
W tym czasie powinna więc uważać, czy nie pojawiają się skurcze macicy, nadmierna bolesność w obrębie brzucha czy krwawienie.

- A co z jedzeniem?
- Na to bym zwróciła uwa­gę ponieważ jedzenie w czasie całej ciąży jest nie za dwojga ale dla dwojga. To nie znaczy, że więcej, ale inaczej. Kobieta w czasie całej ciąży nie powinna więcej przybrać na wadze niż 20 procent masy wyjściowej. Jeśli więc przyjmiemy, że przeciętnie kobieta w Polsce waży około 60-65 kg, to może przybyć w całej ciąży około 11-13 kg. Zależy to także w dużej mierze od masy ciała przed ciążą, a więc kobiety z nadwagą i otyłością powinny mieć wyraźnie mniejsze od wymienionego wyżej, przyrosty masy ciała. I ta masa powinna być przybierana dość proporcjonalnie.

- A jeżeli to jest ciąża wielopłodowa?
- To oczywiście więcej, ale nadal proporcjonalnie. Przestrzegam panie przed nadmiernym przyrostem masy ciała. Bo to jest nie tylko zmiana kształtu, zmiana sylwetki i trudności z powrotem do poprzedniego wyglądu po porodzie. Należy uzmysłowić sobie, że ta nadmierna "dodatkowa" tkanka tłuszczowa musi zostać zaopatrzona w naczynia krwionośne, przez które odżywiamy zupełnie niepotrzebnie te okolice ciała. Po co? Stanowi to także większe obciążenie dla pracy serca oraz stwarza większe zagrożenia metaboliczne.

- To jak się odżywiać?
- Dieta ciężarnej powinna być różnorodna, co pozwala uniknąć niedoboru składni­ków odżywczych oraz witaminowo-mineralnych. Zapo­trzebowanie na poszczegól­ne składniki pokarmowe jest w ciąży dużo większe. Jednak zapotrzebowanie na energię wzrasta o około 300 kcal dziennie i to dopiero od drugiego trymestru ciąży. Generalnie dieta ciężarnej powinna być pełnobiałkowa z wykorzystaniem białka zwierzęcego i roślinnego, z ograniczeniem węglowoda­nów i tłuszczów. Warzywa i owoce najlepiej spożywać w postaci surowej.

- Czy jest jakaś dieta specjalna dla kobiet w ciąży?
- Lekarz prowadzący powinien kobiecie w ciąży dać taką instrukcję co i ile ona powinna jeść w tym okresie. Istnieje wiele szczegółowych broszurek dotyczących odżywiania w ciąży. Moim zdaniem najbardziej idealną na ten okres jest tzw. dieta cukrzycowa. Bo to nie jest tak naprawdę dieta przeznaczona dla jakiejś grupy ludzi, to jest po prostu bardzo racjonalny sposób odżywiania. Gdyby każda kobieta przyjęła przynajmniej na okres ciąży schemat odżywiana jak w cukrzycy, to uniknęłaby nadmiernych przyrostów masy ciała.
Czyli nie jemy cukrów prostych, białego pieczywa, zbyt dużej ilości owoców, które zawierają bardzo dużo cu­kru. Natomiast nie rezygnujemy z chudego mięsa, nabiału, mleka, ryb. Ale też nie wszystkich ryb.

- Dlaczego?
- Bo niektóre ryby mogą zawierać za dużo substancji szkodliwych. Przede wszy­st­kim ołowiu i rtęci. Najlepiej jeść ryby z naszych jezior.

- A jeśli ktoś nie lubi ryb?
- To zalecam tran. W mojej opinii najlepszy jest tran z wątroby dorsza,t dostępny w aptekach bez recepty. Zresz­tą, tran nie tylko zalecam tym, którzy nie lubią ryb.

- Dlaczego to takie ważne?
- Tran jest bogatym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, których nie jesteśmy w stanie ani my, a tym bardziej płód, sami syntetyzować i powinniśmy go dostarczyć w postaci gotowej poprzez trans­fer łożyskowy. To wpływa na rozwój centralnego układu nerwowego, siatkówki oka, na rozwój wielu narządów płodu a także na jego dalszy rozwój po urodzeniu. Jest też korzystny dla matki, bo może zapobiegać wzrostom ciśnienia krwi w ciąży.

Rozmawiała Bogna Skarul