Jak pancernik Mikasa zniszczył rosyjską flotę

Działa Pancernika Mikasa.

Był rozwinięciem brytyjskiego projektu pancernika typu "Majestic": powiększono mu wyporność (z 14 900 do 15 140 ton) i prędkość (z 17 do 18 węzłów), wzmocniono również opancerzenie i uzbrojenie. Wzmocnienie opancerzenia polegało na zastosowaniu płyt pancernych Kruppa, które były o połowę bardziej wytrzymałe od płyt zastosowanych na okrętach brytyjskich. Uzbrojenie wzmocniono o dwa działa kalibru 6 cali.

Artyleria główna "Mikasy" rozmieszczona była w dwóch opancerzonych wieżach w linii symetrii kadłuba, co pozwoliło na równomierną ochronę wspomnianymi płytami pancernymi całego kadłuba. W ten sposób "Mikasa" mógł przyjąć szereg bezpośrednich trafień pociskami wroga. 10 sierpnia 1904 roku, w bitwie z Rosjanami na Morzu Żółtym "Mikasa" przyjął dwadzieścia, a w sławnej bitwie cuszimskiej - nawet trzydzieści trafień, odnosząc stosunkowo niewielkie uszkodzenia.

Brytyjskiej budowy pancernik miał znakomitych, doskonale wyszkolonych w bojowym rzemiośle artylerzystów, którzy potrafili w pełni wykorzystać zalety posiadanego uzbrojenia.

W maju 1905 roku "Mikasa" był okrętem flagowym adm. H. Togo podczas wspomnianej bitwy cuszimskiej, nazywanej później najważniejszą bitwą morską w historii. W tej akcji pancernikiem dowodził kmdr Hikojiro Ijichi. Flota japoń­ska niemal zupełnie zniszczyła flotę rosyjską. Z 38 jednostek wroga aż 21 zostało zatopionych, siedem dalszych zdobyto, a sześć kolejnych poważnie uszkodzono.

Zginęło 4 545 oficerów i członków załóg okrętów rosyjskich, a 6106 dalszych dostało się do japońskiej niewoli. Japończycy utracili tylko trzy torpedowce i 116 ludzi.

Na pokładach okrętów japońskich znaleźli się obserwatorzy z Europy (na "Mikasie" był brytyjski komandor Pakenham), którzy bacznie przyglądali się flocie adm. Togo w akcji. Z obserwacji tych wyciągnięto szereg wniosków; m. in. zwrócono uwagę na większą sprawność dział wielkich kalibrów i znaczenie większej donośności głównych dział pancerników. Wnioski z bitwy w cieśninie cuszimskiej wykorzystano później przy pracach nad następną generacją większych i silniejszych pancerników (nazwanych z czasem drednotami).

Niemal kompletna zagłada prawie całej floty wojennej carskiej Rosji, a także podpisanie traktatu pokojowego z Japonią w Portsmouth w dniu 5 września 1905 roku doprowadziło w Rosji do rozruchów. W tym samym roku doszło do buntów marynarzy w Sewastopolu, Władywostoku i Kronsztadcie; najsławniejszy z tych buntów - uwieczniony po latach w filmie - wybuchł w czerwcu 1905 roku na pancerniku "Kniaź Potiomkin Tawriczeskij" (Książę Potiomkin Taurydzki) i jednym z torpedowców.

Kulminacja rewolucji 1905 roku nastąpiła w październiku: zmuszono cara do rezygnacji z władzy absolutnej i podpisania tzw. Manifestu Październikowego.

Wynik bitwy stoczonej koło wyspy Tsushima potwierdził pozycję Japonii, jako mocarstwa morskiego, z którym odtąd musiały zacząć się liczyć nawet najwię­ksze ówczesne potęgi.

Już po podpisaniu wspomnianego traktatu pokojowego w Portsmouth stojący w Sasebo "Mikasa" zapalił się; doszło do eksplozji komory amunicyjnej i okręt zatonął na głębokości 11 metrów. Zginęło 256 ludzi jego załogi. Później okręt wydobyto, naprawiono i przywrócono do służby, ale nowe i coraz potężniejsze pancerniki zepchnęły weterana do drugiej ligi pancerników.

W 1921 roku, podczas interwencji wojsk japońskich w sowieckiej wojnie domowej "Mikasa" wszedł na mieliznę koło Wyspy Askolda, a we wrześniu 1923 roku doznał poważnych uszkodzeń podczas słynnego trzęsienia ziemi.

Stosownie do postanowień Układu Waszyngtońskiego z 1921 roku "Mikasa" został ostatecznie wycofany z czynnej służby. W 1925 roku okręt udostępniono publiczności w Yokosuce jako pomnik całkiem niedawnej chwały. Był drugim w historii pancernikiem, zachowanym dla potomności.

Podczas II wojny światowej historyczny pancernik kilkakrotnie został obrzucony bombami przez pilotów amerykańskich, szalejących na swych wielomotorowych maszynach nad Yokosuką i resztą Japonii. Po kapitulacji Cesarstwa okręt został zrazu skonfiskowany.

Z pokładu historycznego pancernika pousuwano m. in. wszystkie działa. W roku 1948 okręt, daleki od swej świetności, zwrócony został władzom Yokosuki; w dziesięć lat później rozpoczęto odbudowę pancernika; w sprawę przywrócenia okrętowi jego dawnej świetności zaangażowały się znacznie władze USA i osobiście adm. Chester W. Nimitz.

Przedsięwzięcie pochłonęło niebagatelną sumę 180 milionów jenów. 27 maja 1961 r. prace zostały zakończone i odtąd historyczny pancernik pełni rolę pływającego pomnika i okrętu-muzeum. Pancernik "Mikasa" jest dziś jedynym oryginalnym i wciąż istniejącym pre-drednotem. Bywa zaliczany do czołówki najsłynniejszych jednostek historycznych na świecie.