Dziś rocznica

Pogranicza zawsze były miejscami słabej gospodarki i niewielkich inwestycji. Zmieniły to fundusze pomocowe Unii Europejskiej przeznaczone na integrację i rozwój gospodarczy terenów przygranicznych. Euroregion "Pomerania" wykorzystał na te zadania kilkanaście milionów euro.

Dokładnie dziesięć lat temu, 14 października 1993 r., gminy województwa szczecińskiego utworzyły stowarzyszenie, które miało im pomóc przy ubieganiu się o unijne pieniądze. Gmin było na początku 13, a stowarzyszenie nazwano Komunalny Związek Celowy Gmin Pomorza Zachodniego "Pomerania".
Dziś do Stowarzyszenia Gmin Polskich Euroregionu "Pomerania" należą 103 podmioty - miasta, gminy i powiaty. Kandydatów na nowych członków jest 5. Związek zmienił się w Stowarzyszenie niedawno, w 2001 roku.

Do dziś SGP Euroregionu Pomerania na pomoc unijną gminom zachodniopomorskiego rozdysponowało ponad 7,5 mln euro.
Biuro stowarzyszenia, którym kieruje Urszula Berlińska, jest na mapie euroregionów miejscem wyjątkowym. Tylko tutaj dysponowane są pieniądze w ramach projektu Polska-Morze Bałtyckie m. in. na małe oczyszczalnie ścieków czy ścieżki rowerowe.
- Rocznie pozyskujemy o połowę więcej pieniędzy niż w innych euroregionach na pograniczu polsko-niemieckim - mówi z dumą Urszula Berlińska.

- Co roku zmieniają się zasady przyznawania pieniędzy na realizację projektów transgranicznych, dlatego prowadzimy stałe szkolenia przedstawicieli samorządów - wyjaśnia Berlińska. - Dotychczas około 30 proc. wniosków jest odrzucanych ze względów formalnych.
Są jednak i takie gminy, które wcale nie ubiegają się o środki pomocowe. Szkoda, bo uzyskanie ich na rozwój nie jest rzeczą niemożliwą.

Wnioski takie oceniają specjalni eksperci, przedstawiciele Komisji Europejskiej, Władza Wdrażająca i Komisja Polsko-Niemiecka.
To długa i skomplikowana procedura, ale szefowie tutejszego biura SGP Euroregionu Pomerania wiedzą, na co zwracają uwagę opiniujący projekty, dlatego ich rady uważane są przez wnioskodawców za bezcenne.

- Początkowo jedynymi pieniędzmi jakimi dysponowało nasze stowarzyszenie były składki członkowskie - wspomina Berlińska. - Pierwsze pieniądze jakie dostaliśmy z zewnątrz pochodziły z Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży-Jugendwerk, koordynującej wymianę szkolną i pozaszkolną na obszarze: Szczecińskiego, Gorzowskiego i Koszalińskiego.

Do 2000 r. z Funduszu Małych Projektów gminy wykorzystały prawie 3 mln euro. W polsko-niemieckich spotkaniach młodzieżowych w ciągu ostatnich 7 lat udział wzięło prawie 50 tys. uczestników. W tym czasie PNWM-Jugendwerk przekazała dotacje na prawie tysiąc wniosków wymiany szkolnej i pozaszkolnej. Budżet w tym roku jest większy o 35 proc. w stosunku do poprzedniego i wynosi 824 tys. zł, co pozwoli na dofinansowanie ok. 300 wniosków więcej.

Małe projekty to wspólne ponadgraniczne imprezy (obchody, festiwale, plenery artystyczne, rozgrywki sportowe) sprzyjające wzajemnemu poznaniu się społeczności lokalnych oddzielonych na co dzień granicą. Prawie 40 proc. tego funduszu wykorzystały samorządy i podległe im instytucje - ośrodki kultury, szkoły. Ponad 20 proc. wsparło rozwój gospodarczy i turystyczny, rozwój infrastruktury komunalnej i ochronę środowiska.

Projekty średnie to takie, jak ścieżka rowerowa czy remont mostu. Zawsze warunkiem uzasadniającym wniosek jest jego transgraniczny charakter.
Fundusz Interreg III, na który przyznano 30 mln euro, będzie funkcjonował w latach 2004-2006. O realizacji projektów dużych, do 50 tys. euro, decydować będą wspólnie Urząd Marszałkowski oraz ministerstwa: gospodarki i transportu.
A podległa jej jednostka Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży - Jugendwerk jest największą w Polsce, tym samym nasze województwo jest liderem międzynarodowej wymiany młodzieży.