Obchodzona w Niemczech 9 listopada 20. rocznica zburzenia muru berlińskiego przyćmiła obchody 71. rocznicy nocy kryształowej. Przypomnijmy: w 1938 roku, w nocy z 9 na 10 listopada, w całej III Rzeszy, obejmującej wówczas m.in. Szczecin, Koszalin i Słupsk, doszło do masowych, antysemickich wystąpień. SA-mani i cywile niszczyli żydowskie synagogi i sklepy, Żydów bili pałkami.
Dla upamiętnienia tych wydarzeń wczoraj wieczorem w Szczecinie złożono kwiaty pod tablicą przy ul. Dworcowej, w miejscu, gdzie do 1938 roku stała największa szczecińska synagoga. W Słupsku dzień wcześniej odbyło się widowisko w Teatrze Rondo, którego siedziba mieści się w pozostałościach po niedopalonej w 1938 r. bożnicy. Na scenie Ronda ksiądz Henryk Romanik, Elżbieta Cherezińska i Amos Cohen, wnuk ostatniego przedwojennego rabina ze Słupska, dyskutowali o tym, dlaczego wciąż należy przypominać o kryształowej nocy.
Ale i Niemcy, tak hucznie obchodzący rocznicę runięcia muru berlińskiego, nie zapomnieli o swoich ofiarach. Od niedawna Archiwum Federalne Niemiec publikuje na ogólnodostępnej stronie (http://www.bundesarchiv.de/gedenkbuch/directory.html)nazwiska Żydów, którzy byli ofiarami nazistowskich prześladowań. Wcześniej dane te były już publikowane, ale tylko w formie książkowej.
Ofiary prześladowań można wyszukiwać według różnych kluczy: nazwiska, imienia, miejsca zamieszkania, miejsca urodzenia itp. Dane zawierają m.in. nazwiska rodowe, a także skąd oraz dokąd osoba była deportowana i kiedy zmarła.
Baza zawiera m.in. dane dotyczące mieszkańców obu województw pomorskich, nawet tak małych wsi, jak Smołdzino, skąd pochodziło sześć osób narodowości żydowskiej szykanowanych przez nazistów. Therese Stein, z domu Danelius, urodziła się tu w 1900 roku. Potem przeniosła się do Berlina, skąd najpierw, w 1943 roku, wywieziono ją do obozu w Terezinie, a następnie zgładzono w Auschwitz (04.10.1944).
Najwięcej rekordów z Pomorza, aż 892, dotyczy żydowskich mieszkańców Szczecina. Słupska - 99. Ale aż 253 osoby figurujące w bazie wskazywały Słupsk lub powiat słupski jako miejsce swojego urodzenia.
W bazie Bundesarchiv znaleźliśmy też 119 niemieckich Żydów pochodzących z powiatu bytowskiego. Henriette Berndt, urodzona w Bytowie 8 grudnia 1858 roku, miała w momencie wybuchu wojny 81 lat. Najpierw wywieziono ją do Tylży w Prusach Wschodnich, a potem do Terezina. Staruszkę zamordowano 23 września 1942 w Treblince.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
