Ogrodowe zero waste. Zachowaj nasiona tego lata, zasiej je wiosną. Jak przechowywać, żeby był z nich pożytek?

Coroczne zbieranie nasion z najbardziej udanych roślin jest formą selektywnej hodowli. Poza tym utrzymanie odmian roślin zapylanych na wolnym powietrzu, dostosowanych lokalnie to test umiejętności ogrodniczych i niemała satysfakcja. Okazuje się, że nie trzeba kupować nasion, żeby mieć pyszne warzywa.

Zachowując nasiona, zachowujemy również różnorodność biologiczną – zarówno jeśli chodzi o warzywa ogrodowe, ale też zapylacze i inne dzikie zwierzęta, które odwiedzają nasz ogród.

Zacznij od podstawowych warzyw:

• ogórków,
• pomidorów,
• groszku, fasolki,
• papryki,
• dyni.

Każda z tych roślin wytwarza wiele nasion, więc wystarczy zostawić kilkanaście do uprawy w przyszłym roku. Zawsze oszczędzaj więcej nasion niż myślisz, że potrzebujesz.

Niektóre nasiona, takie jak cebula i pietruszka, w idealnych warunkach przechowywania wystarczą tylko na jeden rok. Biorąc to pod uwagę, powinny być również siane co roku, a nasiona regularnie zbierane.

Z drugiej strony boćwina, bakłażan, sałata, pomidory i nasiona rzepy mogą być przechowywane przez cztery lata lub nawet dłużej. Wraz z rozwojem ogrodu na pewno wypracujesz sposób oszczędzania nasion, który będzie dla ciebie odpowiedni.

Najlepiej wybierać warzywa, które są dorodne i nie mają żadnych oznak chorobowych. Pamiętajmy jednak, że jeśli są przejrzałe, też nie będą zbyt dobre. Może się okazać, że taka roślina zużyła tyle energii do wzrostu, że ich nasiona będą już niestety słabe.

Fasola i groch są gotowe do zbioru, gdy strąki zaczynają usychać. Nasiona sałaty i lubczyku zanim zaczną odpadać. Nasiona pomidorów są otoczone lepkim, wilgotnym miąższem, który wymaga fermentacji, dzięki czemu lepiej nadają się do długotrwałego przechowywania.

W rzeczywistości nie wszystkie nasiona mokrych owoców (bakłażanów, ogórków i dyni) są dojrzałe, gdy owoce są gotowe do spożycia. W takim przypadku trzeba zostawić kilka owoców w ogrodzie na trochę dłużej, zanim zbierze się nasiona. Nawet na miesiąc lub dłużej. Nasiona ogórka będą dobre, kiedy owoc zacznie żółknąć.

Bez względu na to, jakie rodzaje nasion zamierzasz przechowywać, podstawową rzeczą, która musi się wydarzyć najpierw, jest ich całkowite wyschnięcie. Nie potrzebna jest do tego żadna maszyna, wystarczy odłożyć je w ciepłe miejsce i co jakiś czas sprawdzać. Jeśli wciąż uginają się pod paznokciem – to jeszcze nie czas.

Nawet jeśli zebrana fasola wydaje nam się sucha, to w lodówce wyhodujemy raczej pleśń, niż ziarna pod uprawę, dlatego fasolę też trzeba najpierw wysuszyć.

Przed suszeniem, nasiona trzeba jednak najpierw oczyścić. Możemy je namoczyć, ale nie trzeba tego robić. Ważne jednak, aby pozbyć się resztek miąższu, oblepiających nasiona. Po odpowiednim przygotowaniu kluczem jest zapewnienie chłodnych, suchych warunków. Każdy pojemnik powinien zawierać tylko jeden rodzaj nasion, dlatego warto je oznaczyć i dodać datę zbioru.

Jednak aby uniknąć ewentualnego rozczarowania na początku przyszłego sezonu ogrodniczego, należy wiedzieć, jak dbać o nasiona. Nie wszystkie warto przechowywać. Chodzi głównie o rośliny wyhodowane z hybryd czy nieopisanych mieszanek kupionych w marketach. Nawet jeśli w ogrodzie pięknie wyrosną, nie mamy pewności, czy z ich nasion znowu uda nam się coś wyhodować.

Dlatego najlepiej jest wybierać rośliny rodzime, które są przyzwyczajone do naszego klimatu, a co za tym idzie, hodowla z nasion ma większe szanse powodzenia. Wybieraj nasiona z warzyw, które mają najlepszy smak, kształt.

Dopóki temperatury nie są ekstremalne, przez większość czasu nasiona można łatwo przechowywać w temperaturze pokojowej, w ciemnym i suchym miejscu. Pamiętaj, że nasiona potrzebują wilgoci do wzrostu, więc za wszelką cenę utrzymuj je w stanie suchym.

Jednym z najlepszych sposobów na to jest umieszczenie nasion w kopertach (można do nich dodać trochę popiołu drzewnego), a koperty zamknąć w szklanym, hermetycznym pojemniku. Pojemnik wkładamy do szafy, szuflady lub przechowujemy w pokoju od strony północnej. Lodówka nie jest konieczna (poza nasionami takimi jak wiśnie, które potrzebują przechłodzenia).

Źródło: Earth911, Rural Sprout